🔸بیان معارف توحیدی با مراعات ظرائف و دقائق، نه بیان اسرار...
مسائل معرفتى و خصوصاً مسائل توحیدى ناب را نباید در هر جائى بیان نمود و در آنجا که بیان مى‌شود باید ظرائف و لطائف زیادى را مدّ نظر قرار داد. این مطالب نباید به گونه‌اى طرح شود که عدّه‌اى از سر جهل، با حقائق عرفانى درافتاده و علم مخالفت بلند کنند. اولیاء کامل پروردگار معمولاً در بیان حقائق و لطائف به نوعى سخن مى‌گویند که محقّقین سخن آنان را آن طور که هست مى‌فهمند و عوامّ نیز به قدر فهم خود از آن برداشت مى‌کنند، و در این باب به کتاب الهى قرآن کریم و روایات نبوى و علوى اقتداء مى‌نمایند که تمام حقائق را به عالیترین وجه بیان فرموده و در عین حال هر کسى به قدر ظرف خود از آن توشه برمى‌گیرد و مع ذلک باز هم کتاب الهى در ذات خود دست نخورده و ناشناخته باقى مانده؛ چراکه:
هر کسى از ظنّ خود شد یار من
وز درون من نجست أسرار من
ولى سالکانى که هنوز به مقصد نرسیده‌اند یا در عالم بقاء متمکّن نشده‌اند و بر ظرائف امر تربیت نفوس و دستگیرى و هدایت مردم واقف نیستند، در بیان این حقائق حقّه مسیرى را طىّ مى‌کنند که گاه خلقى را به حیرت و اختلاف و تضارب در مى‌آورد. لذا سالکان راه خدا و پویندگان طریق توحید باید به این امر عنایت داشته و افشاء سرّ ننموده و جماعتى را گرفتار فتنه نکنند؛ هر سخن جائى و هر نکته مقامى دارد.
...به هر حال بیان اسرار صحیح نیست، ولى این أمر بدین معنا نیست که بیان معارف الهى و توحیدى کلّاً تعطیل شده و این حقائق منتشر نشود. معارف باید بیان شود ولى در بیان آن، ظرائف و دقائق و نکاتى که گذشت مراعات شود.
📚 نورمجرد، ج۳، ص۷۴-۷۶
🆔 @allame_tehrani