🔰 ساختار معجم المصباح المنیر
👤 فیومی به تبع «ابن فارس» متوفی 395 هـ.ق. و «زمخشری» متوفی 538 هـ.ق. معجم خود را در يک جلد و بر اساس حروف الفبا (با توجه به حروف اصلى کلمه) و رعايت ترتيب حروف اصلى (فاء الفعل، عين الفعل، لام الفعل) دستهبندی کرده تا لغتیابی در آن سهل باشد.
📈 بیشترین تعداد کلمات در «کتاب الواو» با 150 کلمه و کمترین 📉 آن با 14 کلمه در «کتاب الظاء» است و در کل، این معجم حدود 3000 ریشه را بررسی نموده است.
📖 وى در اسامى، ابتدا واژگانى را که مکسورالاول هستند ذکر کرده، سپس مضمومالاول و در پايان مفتوحالاول را ترجمه نموده و افعال را نيز به ترتيب رايج طبق وزنشان مرتب و ترجمه نموده است.
🟧 در ترتيب کتاب، کلمات رباعى و خماسى را همراه با کلمات ثلاثى ذکر کرده است؛ البته مؤلف در اين کار سعى کرده که بين حروف کلمات رباعى و خماسى با ثلاثى اتحادى در حروف اصليشان ايجاد کند؛ مثلاً «برقع» را همراه با «برق» آورده است؛ زيرا برقع از جهات حروف با برق متفق است.
🟪 مؤلف در بسيارى از موارد شرح لغوى کلمه را رها کرده و به بررسى معناى فقهى آن پرداخته است، همچنين طرح بعضى مسائل «فقه اللغة» و مباحث ادبى را نيز در قسمت هاى مختلف کتاب ذکر کرده است. توجه به تذکير و تأنيث و سعى در ذکر جمع هاى اسامى در کتاب قابل توجه است و دلالت بر دقت مؤلف مىکند.
🟩 فیومی در مقدمه سبب تأليف کتاب و روش تأليف خود را با مثال هايى بيان کرده است؛ او در مقدمه کتاب، مخاطب خود را کسانی میداند که با ادبیات عرب آشنایی دارند . سپس وارد متن کتاب مىشود که با حرف الف شروع کرده است و هر حرف را با نام «کتاب» ذکر میکند که به تعداد حروف عربى 28 حرف مى باشد و قبل از بیان حرف آخر يعنى حرف ياء بابى به نام «باب لا» ذکر کرده است که به معانى مختلف حرف لا پرداخته است و سپس به «باب ياء» پرداخته است.
🟨 در پايان خاتمه اى نسبتاً طولانى ذکر کرده است که در آن به برخى از قواعد زبان عربى پرداخته است که اشاره به دقت و حساسیت مؤلف دارد. این بخش معجم دارای فصل های کوتاهی در موضوعات ادبی میباشد که در عین اختصار مفید نیز میباشند. سپس در آخر «خاتمة»، برخی از اسامی کتاب ها و نویسندگان مذکور در معجم یاد میکند گرچه اسم همه کسانی که در متن معجم آمده است را ذکر نمیکند.
#المصباح_المنیر
#معرفی_معجم
🆔
@Almonjed