📝| جایگاه گزاره های هستی شناسانه در دستگاه اصولی امام 🔰استاد علی فرحانی 🔰تنظیم: احسان چینی پرداز ◽️حقیقت این است که علوم انسانی موجود، مولود فضای دنیای غرب هستند به گونه ای که موضوعات مطرح در این باب اولین بار در آن فضا متولد شده و همین امر موجب شده است تا این علوم به شکل موجود، مجموع بلکه مخلوطی از هست ها و باید ها باشند. ◽️اگرچه در فضای اسلامی همیشه التفات و توجه به تفکیک هست و باید وجود داشته و دارد اما چنین تفکیکی به این دقت در دنیای غرب دیده نمیشود. به همین خاطر علوم انسانی موجود مجموعی از هست و باید های قاطی شده می باشند. ◽️بر این اساس، اقتضاء اسلامی سازی این است که علاوه بر استنباط نظر شرع شریف در حیطه باید ها و نباید های این علوم، می بایست گزاره های هستی شناسی مطرح و مستفاد در آن هم مبتنی بر مبانی اسلامی و صحیح مطرح شوند. ❇️حال اولین سوالی که ایجاد میشود این است که کدام علم متکفل بیان هستی شناسی اسلامی می باشد؟ ◽️بدیهی است که علم فقه، و امثال آن که اعتباری و در حیطه باید و نباید می باشند، به خودی خود نمی توانند متکفل هستی شناسی اسلامی باشد، بلکه این مساله مهم بر عهده علم فلسفه است. ◽️حجیت یا عدم حجیت گزاره های فلسفی، مبتنی بر موضع دستگاه استنباطی فقیه نسبت به هستی شناسی و گزاره های آن می باشد، در حالی که مشهور دستگاه های اصولی، هیچ موضعی نسبت به این گزاره ها ندارند. یعنی در رژیم استنباطی آنها هیچ نگاهی و اذعانی نسبت به احکام عقل فلسفی و هستی شناسی دیده نمیشود. ◽️البته به خوبی واضح است، همانطور که فیلسوف باید موضوع بحث خود را اعم از ماده و مجرد قرار دهد تا بتواند در مورد هر دوی آنها قضاوتی داشته باشد، موضع تابع استنباطی فقیه هم باید نسبت به گزاره های هستی شناسانه معلوم شود تا اوبتواند اذعان کند که آیا جمیع آن گزاره ها حجت هستند یا هیچ یک حجت نبوده و یا اینکه تنها برخی حجت می باشند! ◽️از این روی بر خلاف آنچه که گاهی گفته میشود، اگر در دستگاه استنباطی فقیهی، حجیت تنها در وادی باید ها معنا پیدا کند – حتی با طریق اولویت- امکان ندارد که یقینیات بالمعنی الاخص محکوم به حجیت باشند! ◽️حال باید گفت تنها دستگاه استنباطی که موضع خود را نسبت به گزاره های هستی شناسانه مشخص کرده و به عبارت دیگر یگانه تابع اصولی که حجیت شرعی عقل فلسفی را کاوش کرده است آن هم به صورتی که دائره حجیت را آنقدر موسع دیده که عالی ترین و عمیق ترین مفاهیم عرفانی و هستی شناسانه تا ریز باید ها و نباید های جزئی را "می تواند" شامل شود، دستگاه استنباطی حضرت امام است. ✅غرض این است که متفردات دستگاه اصولی حضرت امام هم از حیث هستی شناسی و هم از حیث باید و نباید ها بسیار زیاد است و دستگاه اصولی ایشان صرفا حاشیه ای بر مشهور نبوده بلکه یک دستگاه منحصر به فرد بوده و تنها راه برای تولید علوم انسانی اسلامی می باشد. @almorsalaat 🔊صوت بیانات استاد👇👇👇