بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: برترى مقام «امامت» بر «نبوّت و رسالت»         روز چهارشنبه، ١۴٠١/٠۵/٠۵ ✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته از فضایل امیرالمؤمنین (ع) و ماجرای مباهله و نزول آیه ۶١ سوره آل عمران، و خاتم بخشی حضرت امیر (ع) در مسجد و نزول آیه ولایت، و همچنین نزول سوره انسان در شأن آن امام همام و خانواده گرامی ایشان سخن گفتیم؛ و سپس به برخی از شبهات نواصب در رابطه با افضلیت حضرت علی (ع) پرداختیم؛ اما یکی دیگر از سؤالات در رابطه با مقام و منزلت امامت و ولایت این است که: ❓ آیا از نظر خداوند متعال، مقام «نبوت و رسالت» بالاتر است یا «امامت و ولایت»؟ ✅ برای پاسخگویی به این پرسش، ابتدا باید با مفهوم سه واژه «نبوت»، «رسالت» و «امامت» آشنا شویم تا وجه برتری امامت یا رسالت برای ما روشن شود؛ ⬅️ «مقام نبوت»: «نبی» از نبأ و به معنای خبر مهم است، بنابراین به حامل خبر بزرگ و خبر دهنده از آن، «نبی» اطلاق می‌شود؛ که در زبان فارسی همان «پیامبر» است؛ در فرهنگ قرآنی نیز «نبی» به انسانی اطلاق می‌گردد که وحی الهی را از خداوند، با روش‌های گوناگون دریافت می‌کند و همچون گزارشگری آن را بدون وساطت دیگری به مردم می‌رساند؛ اما مأمور به ابلاغ ویژه و تبلیغ آن نیست‌؛ لذا قرآن می‌فرماید: «فَبَعَثَ اللهُ النَّبیّینَ مُبَشّرینَ و مُنْذرین»: «خداوند پیامبران را به عنوان مژده آورندگان و بیم دهندگان برانگیخت» (بقره/٢١٣) ⬅️ «مقام رسالت»: «رسول»، بر انبیاء و پیامبرانی اطلاق می‌شود که علاوه بر اخذ وحی و خبر دادن از جانب خدا، مسؤولیت ابلاغ رسالت الهی و تبليغ گسترده آن در میان مردم را نیز برعهده دارند؛ اما در رابطه با مدیریت و رهبری و هدایت جامعه، مسئولیتی برعهده آنان نیست؛ چنانچه قرآن می‌فرماید: «فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ»: «اگر روی برتافتید، بدانید که رسول و فرستاده ما، جز ابلاغ روشن، مأموریتی ندارد» (مائده/٩٢) بر این اساس رسولان از انبیاء بالاترند، چراکه علاوه بر این‌که گیرنده وحی الهی و حاملان اخبار الهی هستند، وظیفه‌ای را به عنوان ابلاغ رسالت و تبلیغ گسترده آن نیز بر عهده دارند. ⬅️ «مقام امامت»: اما «امامت» در اسلام، فوق مقام نبوت و رسالت است، و دارای اختیارات و تصرفات بسیار گسترده‌ در راستای اجرای شریعت، و مدیریت و رهبری جامعه و پیشوایی مردم است؛ چنانچه خداوند در قرآن کریم به حضرت ابراهیم (ع) اشاره نموده که پس از سال‌ها برخورداری از مقام بلند «نبوت و رسالت»، و همچنین پس از امتحانات بسیار سخت و دشوار، بالاخره به مقام والای «امامت» نایل شده‌اند، و در آیه ١٢۴ سوره مبارکه بقره در این رابطه می‌فرماید: «وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا... »: «آن‌گاه که ابراهیم از امتحانات الهی سرافراز بیرون آمد، خدا به وی فرمود: من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم...» ✍️ لذا بر اساس این کلام الهی در قرآن کریم، دو حقیقت بزرگ بر ما آشکار می‌گردد: 1️⃣ این آیه، آشکارا به تفاوت مفهوم امامت با دو مفهوم نبوت و رسالت، گواهی می‌دهد، چنانچه عرض شد که حضرت ابراهیم (ع) پیش از آزمایش‌های الهی، سالیان دراز دارای مقام نبوت و رسالت بودند؛ 2️⃣ از این آیه استفاده می‌شود که مقام «امامت» فوق مرتبه «نبوّت و رسالت» است؛ زیرا حضرت ابراهیم (ع) که سال‌ها نبی و رسول بودند، پس از امتحانات بسیار دشوار و سنگینی همچون: 🔹مهاجرت از سرزمین خود و پشت پا زدن به زندگی و تمام دارایی‌های دنیوی؛ 🔹بردن و رها کردن زن باردار خود (حضرت هاجر) در سرزمین بی آب و آبادانی به دستور الهی؛ 🔹قیام در برابر بت پرستان بابل و شکستن بت‌ها و رفتن در میان آتش بزرگ نمرود؛ 🔹و بالاخره بردن فرزند عزیزتر از جان (حضرت اسماعیل) به قربانگاه برای قربانی کردن به دستور الهی؛ و موفقیت در تمامی آنها، بالاخره شایستگی مقام والای «امامت» را کسب می‌نمایند. ✍️ بر این اساس کاملاً روشن می‌شود که مقام «امامت» بالاتر از مقام «نبوّت و رسالت» و آخرین مرحله سیر تکاملی هدایت بشر است، چراکه انبیاء و رسولان تنها فرمان حق را دریافت کرده و به مردم ابلاغ می‌کنند، اما «امامان» از طریق تشکیل حکومت یا غیر آن، برنامه‌های الهی را محقق نموده و در حقیقت مجری احکام شریعت الهی است؛ بنابراین مقام امامت، مقام هدایت و رهبرى است و «امام» هدایت ظاهرى و باطنى مردم به سوى کمال و سعادت در دنیا و آخرت را بر عهده دارد. @astanfatemi