بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «اقیانوس حکمت» روز سه‌شنبه، ١۴٠١/٠۵/٢۵ ✍️ مناسبت روز: هجدهمین روز از ماه محرم‌الحرام، برابر با سالروز رحلت عالم فرزانه و مفسر بزرگ قرآن کریم، علامه طباطبايی (ره)، یکی از علمای مدفون در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) است؛ لذا سخن امروز را با سلام و صلوات به روح پرفتوح این عالمِ ربانی آغاز می‌نمائیم؛ سید محمدحسین طباطبایی (ره) مشهور به «علامه طباطبایی»، مفسر، فلیسوف، اصولی، فقیه، عارف و اسلام‌شناس شیعه است که شاگردان بزرگی همچون حضرات آیات: شهید مطهری، شهید بهشتی، مصباح یزدی، حسن‌زاده آملی و امام موسی صدر (ره) و حضرات آیات عظام جوادی آملی، نوری همدانی و مکارم‌ شیرازی (دامت‌برکاتهم) را تربیت نموده‌، و علما و فضلای حوزه علمیه قم سال‌ها از محضر این عالم بزرگ استفاده نموده‌اند؛ تا جایی که رهبر فرزانه انقلاب در سالگرد ارتحال علامه طباطبایی (ره) فرمودند: «این چشمه‌ی جوشان و فیاض دانش و عرفان و تقوای اسلامی، در راه تعلیم و تربیت شاگردانی که هر یک در عالم اسلام دانشمندی برجسته‌اند، توفیقی کم نظیر داشته‌ است... » یکی دیگر از برکات عظیم علامه (ره)، آثار ارزشمند ایشان است که یکی از مهمترین آن‌ها، تفسیر بیست جلدی «الميزان» می‌باشد که ثمره‌ی هفده سال مجاهدت و تلاش مستمر علمی آن مفسر بزرگ قرآن کریم است؛ چنانچه حضرت آیت‌الله‌العظمی خویی (ره) در این رابطه فرمودند: «علامه طباطبایی خود را در این راه "تَضحیِه" كرد» یعنی «قربانی قرآن» نمود؛ از دیگر خصوصیات الگو و به یاد ماندنی علامه طباطبایی (ره)، سیره‌ی اخلاقی آن عالمِ عامل است؛ چنانچه آیت‌الله ابراهیم امینی (ره) در یادنامه علامه، ص۱۲۸ چنین آورده: «علامه طباطبایی، انسانی وارسته، مهذب، خوش اخلاق، مهربان، عفیف، متواضع، مخلص، بی هوا و هوس، صبور، بردبار، شیرین و خوش مجلس بود؛ من در حدود سی سال با استاد حشر و نشر داشتم... به یاد ندارم که در طول این مدت حتی یک بار عصبانی شده باشد و بر سر کسی داد بزند...خیلی زود با افراد انس می‌گرفت و صمیمی می‌شد؛ حتی با کوچکترین فرد طلاب چنان انس می‌گرفت که گویا از دوستان صمیمی اوست... و گاهی که به عنوان استاد مورد خطاب قرار می‌گرفت، می‌فرمود: «این تعبیر را دوست ندارم! ما اینجا گرد آمده‌ایم تا با تعاون و هم‌فکری، حقایق و معارف اسلامی را دریابیم...» علامه شهید مرتضی مطهری (ره) نیز در رابطه با مقام استاد خود می‌گوید: «این مردِ بسیار بسیار بزرگ و ارزنده، مردی است که صد سال دیگر باید بنشینند و آثار او را تجزیه و تحلیل کنند تا به ارزش او پی ببرند؛ این مرد، واقعاً یکی از خدمتگزاران بسیار بسیار بزرگ اسلام است؛ او مجسمه‌ی تقوا و معنویت است...» (مجموعه‌آثار استاد مطهری، ج۲۵، ص۴۲۸) از دیگر نکات درس‌آموز در زندگی پربرکت علامه طباطبایی (ره)، مردمی بودن و وقت‌گذاری موسع این عالم بزرگوار برای پاسخگويی به پرسش‌های مردم و مخصوصاً جوانان است؛ که جهت استفاده و بهره‌برداری لازم، به یک پرسش و پاسخ‌ اشاره می‌نمائیم: ❓جوانی هستم ٢٢ ساله که در محيط و شرايطی زندگی می‌كنم كه هوای نَفْس و آمال، بر من تسلط فراوان دارند و مرا اسير خود ساخته‌اند و سبب باز ماندن من از حركت به سوی خدا شده‌اند؛ بفرماييد به چه اعمالی دست بزنم تا بر نَفْسِ خود مسلط شوم و اين طِلسمِ شوم را، كه همگان گرفتار آنند، بشكنم و سعادت بر من حاکم شود؟ ✅ علامه (ره) در جواب وی نوشتند: «سلام عليكم، برای موفق شدن و رسيدن به منظوری كه در نامه مرقوم داشته‌ايد، لازم است همتی برآورده و توبه‌ای نموده، به مراقبه و محاسبه (اعمال) بپردازيد؛ به اين نحو كه هر روز در هنگام صبح که از خواب بيدار می‌شويد، قصد جدی كنيد كه در هر عملی كه پيش می‌آید، رضای خدا را مراعات نمائید، آن وقت در سر هر كاری كه می‌خواهيد انجام دهيد، نفع آخرت را منظور خواهيد داشت؛ به طوری كه اگر نفع اُخروی ندارد، اصلاً انجام ندهید؛ و وقت خواب، چهار، پنج دقيقه در كارهای كه در روز انجام داده‌ايد، فكر كرده و يكی يکی از نظر بگذرانيد؛ (پس) هر كدام، مطابق رضای خداوند انجام يافته، شكر كنيد و در هر كدام تخلف شده، استغفار نمائید؛ اين رويه سخت است و در ذائقه نَفْس، تلخ! ولی كليد نجات و رستگاری است و هر شب پيش از خواب اگر توانستيد، سُوَرِ مُسَبَّحات (سوره‌های حديد، حشر، صف، جمعه و تغابن) را بخوانيد و پس از ٢٠ روز، حالات خود را برای بنده بنويسيد، انشاءالله موفق خواهيد بود.» (هفته‌نامه همشهری جوان، شماره ٢٣٧) ✍️ و بالاخره سخن امروز را با کلام رهبر فرزانه انقلاب به پایان می‌بریم، که فرمودند: «علامه طباطبايی مجموعه‌ای از معارف و فرهنگ اسلام بود». 📚 برگرفته از اقیانوس حکمت (زندگینامه علامه سید محمدحسین طباطبائی) @astanfatemi