تضاد هر چند ذاتی مفهوم و ماهیت های جهان طبیعت نیست یعنی در ذات جماد و نبات و غیره از نظر ماهیت و مفهوم تضاد قرار ندارد، لیکن همین ماهیت جماد و نبات و حیوان و انسان که در طبیعت وجود دارند امکان ندارد که بدون تضاد باشند یعنی همین که یک ماهیت طبیعی وجود خارجی پیدا کرد ، ذاتی چنین وجود تضاد است و دیگر احتیاج به علت جداگانه ای برای تضاد نیست. تضاد در ذات این وجود قرار دارد هر چند در مفهوم و ماهیت طبیعیات نباشد. برداشتي از کتاب فلسفه ص۳۰۷ تالیف آیت الله گرامی @ayatollah_gerami