باید ببینیم تضاد چگونه به وجود می آید؛ آیا هیچ گاه میان دو مرده بی حرکت یا یک زنده و یک مرده تضاد و تصادم و برخوردی به وجود می آید؟! روشن است که تا دو موجود زنده نباشد و حرکت نداشته باشند برخورد و تصادفی ندارند و تضادی بروز نمی کند. یک هسته در زیر خاک می خواهد رشد کند، میکروبی هم در کنارش می‌خواهد رشد کند جنگ میانشان شروع می شود جنگ برای زندگی‌. انسان می خواهد زنده بماند و حرکت کند، میکروب هم می خواهد برای ارتزاق و رشد از بدن انسان استفاده کند؛ میانشان درگیری می شود، تا کدام یک غلبه کند. در درگیری انسان با طبیعت جامد نیز انسان حرکت می کند و می خواهد به حرکت خود ادامه دهد و رشد کند. در برخورد با مانع طبیعی می کوشد که او را از میان بر دارد. همه جا درگیری پس از حرکت است پس حرکت تضاد می آورد و نه تضاد حرکت را. برداشتي از کتاب فلسفه ص۳۲۳ تالیف آیت الله گرامی @ayatollah_gerami