❇ تفســــــیر❇ در آیه بعد، براى تکمیل این دلدارى، به وضع انبیاى پیشین اشاره کرده مى گوید: این موضوع منحصر به تو نبوده است رسولان پیش از تو را نیز تکذیب کردند (وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ). اما آنها در برابر تکذیب ها و آزارها استقامت ورزیدند تا نصرت و یارى ما به سراغشان آمد و سرانجام پیروز شدند (فَصَبَرُوا عَلى ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّى أَتاهُمْ نَصْرُنا). و این یک سنّت الهى است که هیچ چیز نمى تواند آن را دگرگون کند (وَلا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِ اللّهِ). بنابراین، تو هم در برابر تکذیب ها، آزارها و حملات دشمنان لجوج و سرسخت، روح صبر و استقامت را از دست مده! و بدان! طبق همین سنّت، امدادهاى الهى و الطاف بى کران پروردگار به سراغ تو خواهد آمد، و سرانجام بر تمام آنها پیروز خواهى شد و اخبارى که از پیامبران پیشین به تو رسیده است که چگونه در برابر مخالفت ها و شدائد استقامت کردند، و پیروز شدند، گواه روشنى براى تو است (وَ لَقَدْ جاءَکَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلینَ). 🌼🌼🌼 در حقیقت آیه فوق، به یک اصل کلّى اشاره مى کند و آن این که همیشه رهبران صالح اجتماع که براى هدایت توده هاى مردم به وسیله ارائه مکتب و طرح هاى سازنده با افکار منحط و خرافات و سنن غلط جامعه به مقابله بر می خاستند با مخالفت سرسختانه جمعى سودجو و زورگو که با پر و بال گرفتن مکتب جدید، منافعشان به خطر مى افتاد، رو به رو مى شدند. آنها براى پیشرفت مقاصد شوم خود از هیچ کارى اِبا نداشتند، و از تمام حربه ها حربه تکذیب، تهمت، محاصره اجتماعى، آزار و شکنجه، قتل و غارت و هر وسیله دیگر استفاده مى کردند. اما حقیقت با جاذبه و کشش و عمقى که دارد، سرانجام ـ طبق یک سنت الهى ـ کار خود را خواهد کرد و این خارها از سر راه برچیده خواهند شد، ولى شک نیست که شرط اساسى این پیروزى، بردبارى، مقاومت و استقامت است. قابل توجه این که در آیه فوق، از سنن، تعبیر به کلمات اللّه شده است; زیرا کَلْم در اصل به معنى تأثیرى است که با چشم یا گوش درک مى شود و به معنى تأثیرى که با چشم درک مى شود نیز آمده است و کلام به معنى تأثیراتى است که با گوش درک مى شود. سپس توسعه پیدا کرده است، و علاوه بر الفاظ به معانى نیز کلمه گفته مى شود، و حتى به عقیده، مکتب و روش و سنت نیز اطلاق مى گردد «تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۴ سوره انعام » @ayehsobh