📝کاشانی و جدایی دین از سیاست (بخش دوم) 🔹مخالفت‌ها با کاشانی محدود به قشری از متدینان نبود و آیت الله بروجردی از مخالفان مهم او بود؛ مهدي حائري يزدي از شاگردان آيت‌الله بروجردي و فرزند موسس حوزه علميه قم می‌گوید: «یکی از جهاتی که آقای کاشانی رابطه‌اش با دکتر مصدق به هم خورد همین مسأله بود که دکتر مصدق جانبداری آقای بروجردی را می کرد و او (کاشانی) احساس می کرد که آقای بروجردی رقیب خودش است…آقای بروجردی و آقای کاشانی روابط خوبی نداشتند. خیلی روابطشان سرد بود.» (پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران به نقل از خاطرات دكتر مهدي حائري يزدي ص47) 🔸یکی از نقاط مهم این اختلاف، حمایت کاشانی از فداییان اسلام بود که با مخالفت قاطع آیت الله بروجردی همراه بود. آیت الله شبیری زنجانی علت مخالفت آیت الله بروجردی با فداییان اسلام را اینگونه روایت می‌کنند که چون حوزه قم تازه پا گرفته بود، به همین جهت آقای بروجردی مصلحت نمی‌دیدند که وارد اینگونه درگیری‌ها شوند. آیت الله شبیری، امام خمینی را نیز موافق این دیدگاه آیت الله بروجردی در آن برهه عنوان می‌کنند. (جرعه‌ای از دریا، ج2، ص556) با این حال، کاشانی و نواب روابط نزدیکی داشتند. آنها در سال 1327، تلاش كردند تا نيروهايي به فلسطين اعزام كنند و دفتري را در مدرسه دارالشفاء باز كرده و از داوطلبان ثبت نام به عمل آوردند. 🔹با اينكه آيت ﷲ خوانساري با صدور اعلاميه‌اي اين اقدام فدائيان اسلام را تأييد و از آن پشتيباني نمودند ولي آيت ﷲ بروجردي نه تنها با اين امر مخالفت كردند، بلكه در انتقاد به مرحوم خوانساری مي‌گويند: «شخصي مثل شما نبايد به كاري كه عاقبت آن روشن نيست و ثمره‌اي ندارد، اقدام كند.» (نيروهاي مذهبي بر بستر حركت نهضت ملي، ص32) آیت الله بروجردی درباره فداییان اسلام می‌گفت: «كساني كه از اين گروه حمايت مي‌كنند، انسان در عدالت و اسلاميت آنان شك مي‌كند.» (همان، ص89) همچنین نقل شده که آیت الله بروجردی درباره آنها گفته بود: «آخر دعوت به اسلام و مبارزه براي اسلام كه بدين صورت نيست؛ با تهديد و غصب اموال مردم كه نمي‌شود مبارزه كرد.» (گونه شناسي رفتار سياسي مراجع تقليد، ص119 و نک: انديشه‌ي سياسي آيت ﷲ بروجردي: سياست ورزي يا سياست پرهيزي) 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool