🔴 در حاشیه توصیه ای که یحیی سنوار قهرمان از امیرالمومنین علیه السلام نقل کرد:
«
در کدام یک از دو روزم از مرگ فرار میکنم؟
روزی که مرگ در تقدیر نیست یا روزی که در مشیت الهی مقدر است.
روزی که در تقدیر نباشد از جنگ نمی هراسم، روزی که در تقدیر باشد احتیاط فایده ای ندارد.»
این بیت در منابع مختلف شیعی و سنی با اختلاف اندکی در واژگان از حضرت امیر علیه السلام نقل شده است.
البته منابع مختلف این بیت را در جایگاه های مختلف به حضرت نسبت داده اند.
علامه مجلسی در بحار الانوار نقل می کند این دوبیت بر زره حضرت نوشته شده بود.
در نقل توحید شیخ صدوق آمده است:
«هنگام تصمیم به جنگ با خوارج به حضرت گفته شد ایکاش بیشتر مراقبت می کردید و حضرت در پاسخ این دوبیت را فرمودند.»
همچنین در کتاب وقعه صفین آمده است:
امیرالمومنین هنگام حرکت به سمت میدان تهلیل و تکبیر می گفت و بعد آن بیت اول از این دو بیت را می خواند.
در کتاب های مختلف اهل سنت نیز این دو بیت یا لا اقل بیت اول آن نقل شده است از آن جمله نقل شده است که حضرت هر روز این بیت را در جنگ صفین در میان دو لشکر می خواندند.
🔸 در حاشیه:
این بیت که از یحیی سنوار به نقل حضرت امیر در رسانه ها نقل شد علامت سوالی به ذهن رسید که ایشان از کجا با این بیت آشنا شده است؟ ولی بسیاری از شیعیان شاید این بیت را نشنیده بودند.
این احتمال هست که با توجه به اینکه تحصیلات ایشان در رشته ادبیات عربی بوده است این بیت را در کتب ادبی دیده باشد.
ابن هشام صاحب کتاب مغنی اللبیب نیز در کتاب خود این بیت را بدون اشاره به گوینده آن نقل کرده است.( و البته این بیت از کتاب مغنی الادیب که تهذیب مغنی اللبیب است احتمالا به جهت اختصار از کتاب حذف شده است.)
همچنین ابن جنی و باقی ادبا این بیت را نقل کرده اند زیرا در برخی نقل های این بیت عبارت «لم یقدرَ» با فتحه «یقدر» نقل شده است که این فتحه محل بحث ادیبان عرب قرار گرفته است.
درود بر یحیی سنوار که در مبارزه بین لشگر یاران امیرالمومنین علیه السلام و نسل یهودیان خیبر در سمت درست تاریخ ایستاد و جانانه مبارزه کرد و در آخر در این راه پر افتخار جان خویش را تقدیم نمود.
منابع:
وقعه صفین ج۱ ص۳۹۵:
وَ كَانَ عَلِيٌّ إِذَا أَرَادَ اَلْقِتَالَ هَلَّلَ وَ كَبَّرَ ثُمَّ قَالَ: «مِنْ أَيِّ يَوْمَيَّ مِنَ اَلْمَوْتِ أَفِرُّ أَ يَوْمَ مَا قُدِّرَ أَمْ يَوْمَ قُدِرْ
توحید ج۱ ص۳۷۴
قيل لأمير المؤمنين عليه السّلام لمّا أراد قتال الخوارج : لو احترزت يا أمير المؤمنين ، فقال عليه السّلام:
أَيَّ يَوْمَيَّ مِنَ اَلْمَوْتِ أَفِرُّ
أَ يَوْمَ لَمْ يُقْدَرْ أَمْ يَوْمَ قُدِرَ
يَوْمَ مَا قُدِّرَ لاَ أَخْشَى اَلرَّدَى
وَ إِذَا قُدِّرَ لَمْ يُغْنِ اَلْحَذَرُ .
بحار ج ۴۲ ص۵۸
كَانَ مَكْتُوباً عَلَى دِرْعِهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَيَّ يَوْمَيَّ مِنَ اَلْمَوْتِ أَفِرُّ يَوْمَ لاَ يُقَدَّرُ أَمْ يَوْمَ قُدِّرَ يَوْمَ لاَ يُقَدَّرُ لاَ أَخْشَى اَلْوَغَى يَوْمَ قَدْ قُدِّرَ لاَ يُغْنِي اَلْحَذَرُ
همچنین:
مغنی اللبیب ج۱ ص۳۶۵:
وَزعم اللحياني أَن بعض الْعَرَب ينصب بهَا كَقِرَاءَة بَعضهم {ألم نشرح} وَقَوله
(فِي أَي يومي من الْمَوْت أفر ... أيوم لم يقدر أم يَوْم قدر)
العقد الفرید لابن عبد ربه:
وكان علي بن أبي طالب رضي الله عنه يخرج كل يوم بصفّين حتى يقف بين الصفّين ويقول:
أيّ يومي من الموت أفرّ ... يوم لا يقدر أو يوم قدر
يوم لا يقدر لا أرهبه ... ومن المقدور لا ينجى الحذر
کانال «از شرح بی نهایت»
https://eitaa.com/azsharhebinahayat