🔰معنای عقیلة العرب
یکی از القاب مشهور حضرت زینب کبری سلام الله علیها لقب «عقیلة بنی هاشم» است.
قدیمی ترین کتابی که این نام را نقل کرده است _طبق یافته ما_ کتاب مقاتل الطالبیین است که در آنجا به نقل از ابن عباس تعبیر «حدثتنی عقیلتنا» را درباره آن بانوی گرامی نقل می کند.
طبعا اینکه ابن عباس چنین با تجلیل از آن بانو نقل می کند نشانگر احترام ویژه وی به عنوان عالم و صحابه جلیل اسلامی که مورد قبول همه است نسبت به این بانوی بزرگ است.
اما درباره معنای واژه عقیله اگر چه در افواه بیشتر به عنوان «بانوی خردمند» ترجمه می شود اما جستجو در لغت های مختلف عربی نشانگر این است که این تعبیر ـ طبق گفته لغویین ـ اشاره به گرانقدری آن بانو است و البته بدیهی است که خردمندی آن حضرت نیز از اسباب این گرامی بودن است.
در کتب لغت «عقیلة از هر چیز» را «گرامی ترین فرد» آن می دانند. به عنوان مثال به مروارید «عقیلة البحر» می گویند یعنی «گرانقدرترین چیز در دریا»
طبق این معنا «عقیلة» به معنای «معقولة» می آید و از آنجا که «عقل» به معنای «بستن» آمده است، «عقیلة» به هر چیزی گفته می شود که از آن نگهبانی و پاسداشت می شود.
همچنین به سید و سرور هر چیز «عقیلة» گفته می شود.
در نتیجه «عقیله بنی هاشم» یعنی گرامی ترین بانوی بنی هاشم.
گفتنی است که در خصوص علم الهی آن معدن کمال و معرفت می توان به تعبیر امام سجاد علیه السلام تمسک کرد که فرمود: «عالِمة غیر مُعلَّمة»
منابع:
مقاتل الطالبیین:
و العقيلة هى التي روى ابن عباس عنها كلام فاطمة فى فدك، فقال: «حدثتنى عقيلتنا زينب بنت على (عليه السلام)»
مفردات راغب:
العَقِیلَةُ من النّساء و الدّرّ و غیرهما: التی تُعْقَلُ، أی: تحرس و تمنع،
لسان العرب:
العَقِیلة من النساء: الکَریمةُ المُخَدَّرة،
و عَقِیلَةُ القومِ: سَیِّدُهم. و عَقِیلة کُلِّ شیء: أَکْرَمُه.
مقائیس اللغة:
فأمّا قولُهم: فلانةُ عقیلةُ قومِها، فهی کریمتُهم وخیارهم. ویُوصَف بذلک السیِّد أیضاً فیقال: هو عقیلة قومه. وعقیلةُ کلِّ شیءٍ: أکرمُه.
کانال از شرح بی نهایت
https://eitaa.com/azsharhebinahayat