بسمالله
«بعثت» یعنی چه؟
در معنای پیشاقرآنیِ کلمهی «بعث»، دو مؤلفه وجود دارد: برخیزاندن و فرستادن. به همین سبب، بعث به معنای فرستادنی است که مسبوق به برخیزاندن باشد. چنانکه عرب وقتی عقال از دست و پای شتر باز و او را از زمین بلند میکند و به جایی میفرستد، میگوید: «بعَثتُ البعیر»(کتاب العین 2/112).
حشر و نشور مردگان در آستانه قیامت را خداوند به همین سبب، «بَعث» نامیده است. مفسران نیز در معنای آیهی مبارک «وَ الْمَوْتىٰ يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ » (الأنعام: 36)، گفتهاند: «أي: يُخرِجهم و يُسِيرهم إلى القيامة»(راغب 132). در این تفسیر، «یخرجهم»، به همان مؤلفهی اول (یعنی برخیزاندن و برانگیختن) و کلمهی «یسیرهم»، به مؤلفه دوم (یعنی فرستادن به سوی قیامت) اشاره دارد.
ممکن است در آیه مبارکِ «فَبَعَثَ اللّٰهُ غُرٰاباً يَبْحَثُ فِي الْأَرْض» (المائدة: 31) نیز کلمه «بعث» به همین معنا به کار رفته باشد؛ یعنی خداوند ابتدا غراب را از عدم آفرید بعد او را به سوی قابیل فرستاد؛ چون در تفاسیر روایی آمده است که این غراب نیز از طریق زاد و لد طبیعی آفریده نشده بود بلکه خلقتش مانند ناقه صالح و گوسفند اسماعیل بود. (نور الثقلین؛ ج4، ص: 420)
🔰در بعثت پیامبران نیز دو مرحله وجود دارد که برای اشاره به همین دو مرحله کلمه «بعث» به کار رفته است. در مرحله اول، انبیاء را خداوند انتخاب میکند چنانکه به موسی علیه السلام فرمود: «إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ» (اعراف: 144)، آنها را پرورش میدهد چنانکه به او فرمود: «وَ اصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسي» (طه: 41) سپس از گمنامی در زمین، به مقام متعالیِ همسخنی خودش و همراهیِ فرشتگان آسمان میرساند (وَ وَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدى) (ضحی: 7) همهی اینکارها که اجزای مستمر مرحله اول است، نوع نامحسوسی از برخیزاندن و از خاک به افلاک کشاندن است. در مرحله دوم، پیامبران را به هدایت خلق فرستاده است؛ چنانکه فرمود: «أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ رُسُلاً». تلفیق این دو مرحله را نیز خداوند در قرآن «بعث» نامیده و برای مثال فرموده است: «وَ لَقَدْ بَعَثْنٰا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا» (النحل: 36).
https://eitaa.com/banahjolbalaghe