بسم الله
🟣حکمرانی مطلوب؛ از تحقیر مردم تا تکریم مردم
در حکومت معاویه دو خصوصیت وجود دارد: «مردم تحقیر و ذلیل شدهاند و انصاف و عدالت سخیف و بیمقدار شده است» (َإِنَّ مُعَاوِيَةَ غَمَصَ النَّاسَ وَ سَفِهَ الْحَقَّ) (وقعة صفين، ص: 111)
اما در حکومت علی علیه السلام؛
1️⃣اولا سطح مردم عادی به سطح حاکمان چنین نزدیک میشود که مردم یا برادران دینی حاکم شمرده میشوند یا همنوعان او (فان الناس صنفان: اما اخٌ لک فی الدین و اما نظیرٌ لک فی الخلق).
2️⃣وثانیا انصاف و عدالت هدف اصلی حکومت است چندانکه کل حکومت به کفش کهنهای نمیارزد مگر آنکه حقی را بپا دارد و عدالتی را اجرا کند (إلا أن أُقِيمَ حَقّاً أَوْ أَدْفَعَ بَاطِلا)
#با_معارف_نهج البلاغه305
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
نهج البلاغه خوانی با پاکباخته ترین مدافع حریم حرم؛ سردار شهید سلیمانی
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
اعجاز وجودی علی علیه السلام
عمر فرّوخ، مورخ و تمدنپژوه معاصر، که شیفته ادب عربی فصیح بود، در کتابی که درباره نهج البلاغه نوشته، میگوید:
ارکان عظمت امام علی به نظر من چهار چیز است:
اول اینکه امامی عادل بود،
دوم اینکه حکیمی عالم بود،
سوم اینکه خطیبی بلیغ بود
چهارم اینکه در [اجرای عدالت و] حق، شجاع بود.
ممکن است کسی به من اعتراض کند که پس چرا "کندن دروازه خیبر" را به عنوان یکی از عناصر عظمت امام علی یاد نکردی؟
در پاسخ میگویم: آری، من نیز میدانم که علی دروازه قلعه را کنده است اما این را از عناصر عظمت علی ع نمیدانم چون کندن دروازه خیبر را که او یکنفره انجام داد، ممکن است ده نفر یا صدنفر یا هزار نفر اگر جمع شوند بتوانند با همکاری هم انجام دهند اما این چهار صفت (امام عادل، حکیم عالم، خطیب بلیغ و شجاع در اجرای عدالت و حق) امکان ندارد که همهی آنها با هم حتی در جمع کثیری از انسانها نیز تحقق یابد! یعنی اگر صدهزار نفر انسان را هم در کنار هم قرار بدهید این چهار صفت در میان آنها تحقق نخواهد یافت. پس، اینکه چنین صفاتی در وجود یک مرد جمع شده، آیا معجزه نیست؟
📚عمر فروخ، نهج البلاغه للامام علی، ص: 4 (بیروت: 1374ق، مكتبة منيمنة - بيروت. الطبعة الثانية 1372هـ - 1952م)
#با_شیفتگان_نهج 77
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
🟣علی علیه السلام و ظلم مالیاتی که از عصر خلفا بر ایرانیان رفته بود
امیرالمؤمنین علیه السلام به والی فارس نوشته است: «اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَيْفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ يَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَيْفَ يَدْعُو إِلَى السَّيْفِ: عدالت را پیشه کن و از سختگیری و ظلم بر رعیت بپرهیز که سختگیری، منجر به مهاجرت رعیت و ستم، منجر به مسلح شدن رعیت میشود.»
ابن ابیالحدید در شرح این سخن امیرالمؤمنین علیه السلام، در اینکه چرا حضرت درباره ایرانیان به سهلگیری فرمان داده، نوشته است:
✍«ایرانیان در عصر عثمان عادت کرده بودند که والیان از آنان قبل از به دست آمدن محصولاتشان پیشاپیش خراج را مطالبه کنند از سوی دیگر آنان حساب و کتاب خراج را که تابع سال شمسی بود گاهی با حساب و کتاب اموری مانند اجرت زمین که تابع سال قمری بود را با هم درمیآمیختند که موجب ظلم یا سختگیری به آنان شده بود.»
📚 (شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج20، ص: 245)
#با_معارف_نهج البلاغه306
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🟣مسؤولیت همه مؤمنان درباره حقوق متقابل والی و رعیت
خطبه 216 نهج البلاغه یکی از جامعترین بیانات امیرالمؤمنین علیه السلام درباره حقوق والی و حقوق رعیت است. در آغاز خطبه، حق متقابل بین والی و رعیت، بزرگترین حق شمرده شده است (أَعْظَمُ مَا اِفْتَرَضَ سُبْحَانَهُ). در میانهی خطبه، پیامدهای ارزشمندِ رعایتِ حقوقِ متقابلِ والی و رعیت را ذکر کرده و سپس همگان را تشویق کرده است که برای اقامهی این حق عظیم الاهی (اقامه حق و عدالت در میان والی و رعیت) بکوشند. که ما عبارات این بخش از خطبه را از روضهی کافی (که کاملتر است) نقل میکنیم:
«پس ای مردم بشتابید به سوی همکاری در اطاعت از خداوند و اجرای بیکم و کاستِ عدالت و وفا به عهد الاهی و همهجانبهنگری در طاعت و بندگی خدا چرا که بنده به هیچ عبادتی به اندازهی تلاش و خیرخواهی در اجرای عدالت بین حاکم و رعیت نیاز ندارد و بندهی خدا هرقدر هم که شوقش برای کسب رضای خداوند زیاد باشد و عبادات شخصیاش طولانی باشد، باز هم نمیتواند خود را به حق ربوبیت و طاعت خداوند برساند لکن یکی از حقوق واجب خدای عزوجل بر بندگانش این است که با همه توانشان خیرخواه حق و عدل باشند و برای اقامه حق و عدل در میان خودشان تعاون پیشه کنند: فَهَلُمَّ أَيُّهَا النَّاسُ إِلَى التَّعَاوُنِ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْقِيَامِ بِعَدْلِهِ وَ الْوَفَاءِ بِعَهْدِهِ وَ الْإِنْصَافِ لَهُ فِي جَمِيعِ حَقِّهِ فَإِنَّهُ لَيْسَ الْعِبَادُ إِلَى شَيْءٍ أَحْوَجَ مِنْهُمْ إِلَى التَّنَاصُحِ فِي ذَلِكَ وَ حُسْنِ التَّعَاوُنِ عَلَيْهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ وَ إِنِ اشْتَدَّ عَلَى رِضَا اللَّهِ حِرْصُهُ وَ طَالَ فِي الْعَمَلِ اجْتِهَادُهُ بِبَالِغٍ حَقِيقَةَ مَا أَعْطَى اللَّهُ مِنَ الْحَقِّ أَهْلَهُ وَ لَكِنْ مِنْ وَاجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْعِبَادِ النَّصِيحَةُ لَهُ بِمَبْلَغِ جُهْدِهِمْ وَ التَّعَاوُنُ عَلَى إِقَامَةِ الْحَقِّ فِيهِم»
📚الكافي ج8، ص: 354
پ ن:
یعنی برای بندگی خدا، نمیتوانی به عبادات شخصیات اکتفا کنی و دست بر روی دیت بگذاری و هیچ کاری به ادای حق رعیت توسط حاکمان و ادای حق والی توسط رعیت نداشته باشی، چرا که تناصح و تعاون برای اجرای این دو حق نیز عبادت بزرگی است.
#با_معارف_نهج البلاغه307
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🟣چرا علی علیه السلام را «وصیّ» نامیدند؟
کلمه «وَصَی» اصلش به معنای "وصل کردن چیزی به چیزی" است. به زمینی که گیاهانش بدون هیچ فاصلهای به هم اتصال دارند و جلوهای مانند چمن زمین فوتبال را نشان میدهند گفته میشود: «تَوَاصَى النبتُ» یا گفته میشود: «نبتٌ وَاصٍ». البته این اتصال که از نظر حقیقی، وصف گیاهان است گاهی مجازاً به خود زمین نیز اسناد داده و گفته میشود: «أرضٌ وَاصِيَةٌ: متَّصلة النبات.» وقتی این شهر به فلان شهر متصل شود، میگویند: «وَاصىٰ البَلَدُ بَلَدَ كذا: أي واصَلَه؛ فهو مُوَاصٍ». به سرزمینی که به سرزمین دیگری متصل باشد نیز گفته میشود: «فلاةٌ واصیةٌ». این کلمه با حرف جارهی «با» متعدی و دومفعولی میشود. برای مثال گفته میشود: «وَصَىٰ الشَّيْءَ بالشَّيْءِ يَصِيْه: أي وَصَلَه».
عرب وقتی میخواست کسی را جانشین خودش بکند به طوری که گویا وجود او ادامه وجود خودش است و اصلا گویا هیچ فاصله زمانی بین پایان وجود خودش و شروع وجود آن جانشین رخ نداده و گویا خود شخص و جانشینش دو وجود مغایر نیستند بلکه یک وجود یکپارچهی متصل هستند، میگفت: «أَوْصَيْتُ له بشىء» یا «أَوْصَيْتُ إليه» یا «أَوْصَيْتُهُ» یا «وَصَّيْتُهُ».
در باور ابنمنظور، اینکه علی علیه السلام وصیّ رسول الله صلی الله علیه و آله نامیده شده، بدین جهت است که علی علیه السلام از نظر نسب (پسرعموبودن) و از نظر سبب (داماد بودن) و نیز از نظر سَمْت (حسن ظاهر و اوصاف دینی) به خود رسول الله صلی الله علیه و آله اتصال وجودی داشت («قيل لعلي، عليه السلام، وصِيٌّ لاتصال نَسَبِه و سَبَبه و سَمْته بنسب سيدنا رسول الله، صلى الله عليه و سلم»)
📚الصحاح، ج6، ص: 2525، المحيط في اللغة، ج8، ص: 217، تاج العروس من جواهر القاموس، ج20، ص: 296، لسان العرب، ج15، ص: 394
#با_معارف_نهج البلاغه308
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🟣راز پیروزی جوامع؛ صبر و مقاومت و تن دادن به تکالیف دشوار
❓کدام نسل از مظلومان، این شایستگی را پیدا میکنند که از تحت ستم خارج شوند؟
امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه قاصعه در تبیین عوامل فراز و فرود امتهای پیشین میفرماید:
«در سرگذشت مؤمنان پيشين نيك بينديشيد كه در سختى ها و گرفتارىهاى پالاينده چگونه بودند،....فرعونها آنان را به بردگى گرفتند ...، چنانكه هماره در زیر آن ذلت هلاککننده و استيلاى ظالمانه بودند ... تا آنکه خداى سبحان وقتی دید در راه محبت او چه بردباری عظیمی در مقابل آزارها پیشه کردهاند و نیز از خوف و خشیت او حاضرند به هر تکلیف دشوار و تلخی تن بدهند، به يك باره از تنگناهاى رنج، راهى گشود و خواری را به عزّت، و ترس را به امنيّت و آرامش بدل كرد...: وَ تَدَبَّرُوا أَحْوَالَ اَلْمَاضِينَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَبْلَكُمْ كَيْفَ كَانُوا فِي حَالِ اَلتَّمْحِيصِ وَ اَلْبَلاَءِ ... اِتَّخَذَتْهُمُ اَلْفَرَاعِنَةُ عبیداً... فَلَمْ تَبْرَحِ اَلْحَالُ بِهِمْ فِي ذُلِّ اَلْهَلَكَةِ وَ قَهْرِ اَلْغَلَبَةِ .... حَتَّى إِذَا رَأَى اَللَّهُ سُبْحَانَهُ جِدَّ اَلصَّبْرِ مِنْهُمْ عَلَى اَلْأَذَى فِي مَحَبَّتِهِ وَ اَلاِحْتِمَالِ لِلْمَكْرُوهِ مِنْ خَوْفِهِ جَعَلَ لَهُمْ مِنْ مَضَايِقِ اَلْبَلاَءِ فَرَجاً فَأَبْدَلَهُمُ اَلْعِزَّ مَكَانَ اَلذُّلِّ وَ اَلْأَمْنَ مَكَانَ اَلْخَوْفِ ...» (خطبه 192)
این دو ویژگی موجب میشود نسلی، نعمت رهایی از فراعنه را فراچنگ آورد:
1️⃣جدَّ اَلصَّبْرِ مِنْهُمْ عَلَى اَلْأَذَى فِي مَحَبَّتِهِ
2️⃣و اَلاِحْتِمَالِ لِلْمَكْرُوهِ مِنْ خَوْفِهِ
دو ویژگی که هر دو باید جنبه الاهی داشته باشد: (فی محبته) + (من خوفه)!
↪️راز پیروزی نسلی که انقلاب اسلامی را در بهمن 57 رقم زد نیز همین بود.
#با_معارف_نهج البلاغه309
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
زیباییشناسی جنگهای امیرالمؤمنین علیهالسلام
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
.
بسم الله
🟣آیا علی علیه السلام اهل هزل و لهو و لعِب بود؟
عمروعاص مردم شام را فریب داده بود که علی علیه السلام شخصی لهوگرا و اهل هزل است! حضرت در پاسخش فرمود: «عَجَباً لاِبْنِ اَلنَّابِغَةِ يَزْعُمُ لِأَهْلِ اَلشَّامِ أَنَّ فِيَّ دُعَابَةً وَ أَنِّي اِمْرُؤٌ تِلْعَابَةٌ أُعَافِسُ وَ أُمَارِسُ» (خطبه ۸۳)
✍️اولین کسی که به علی علیه السلام، تهمت «دُعَابَة: شوخطبعی و لهوگرایی» زد که بود؟
به گزارش ابن ابیالحدید یک بار عمربن خطاب در گفتگویی با ابنعباس درباره اینکه چرا نگذاشته است خلافت به علی ع برسد، گفته بود: «وَ لَكِنَّهُ امْرُؤٌ فِيهِ دُعَابَة: اما در علی گرایش به هزل و لهو وجود داشت»
ابن ابیالحدید برای اثبات نادرستی این تهمت، تحقیق نسبتا گستردهای ارائه کرده و در آغاز آن نوشته است:
«درباره جماعتی از صحابه و تابعین، شطرنجبازی، نردبازی و شرب نبیذ و استماع به غناء و ... نقل شده است اما امیرالمؤمنین علی علیه السلام، اگر همه کتابهای حدیث و سیره را جستجو کنی، هیچ مخلوقی از مخلوقات خدا را پیدا نمیکنی که یکی از این امور را به او نسبت داده باشد حتی دشمنانش هم چنین امور سخیفی را به او نسبت ندادهاند! هیچ جدّیتی از جدیت او بالاتر نبود، هیچ وقاری به پای وقار او نمیرسید! از او هیچ هزل و لعبی سر نزده و حتی برای یک لحظه در نهان و آشکار، از حقیقت و ناموس دین جدا نشده است! چنین مردی چگونه ممکن است هازل باشد؟»
📚 (ابن ابیالحدید جلد: ۶، صفحه: 326)
#با_معارف_نهج البلاغه310
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
.
✅با دیدن این فیلم که در آن نگهبان بیمارستان با کمک بهموقع، موجب نجات جان یک کودک میشود، به یاد این سخن مولا امیرالمؤمنین علیه السلام افتادم که فرمود:
«...وَ لَيْسَ امْرُؤٌ وَ إِنْ عَظُمَتْ فِي الْحَقِّ مَنْزِلَتُهُ وَ تَقَدَّمَتْ فِي الدِّينِ فَضِيلَتُهُ بِفَوْقِ أَنْ يُعَانَ عَلَى مَا حَمَّلَهُ اللَّهُ مِنْ حَقِّهِ ووَ لَا امْرُؤٌ وَ إِنْ صَغَّرَتْهُ النُّفُوسُ وَ اقْتَحَمَتْهُ الْعُيُونُ بِدُونِ أَنْ يُعِينَ عَلَى ذَلِكَ أَوْ يُعَانَ عَلَيْه: در جامعه اسلامی، هیچ کس (حتی کسی که منزلتی عظیم داشته باشد) در انجام تکلیفی که خداند بر عهدهاش نهاده، بزرگتر از آن نیست که نیازی به کمک نداشته باشد و هیچ کس (حتی که کسی که چشمها او را حقیر میبینند) کوچکتر از آن نیست که در اقامه حق و عدالت، به کمکش نیازی وجود نداشته باشد».
🔸کاش در اجرای عدالت و اقامه حق، نیز این چنین باشیم! یعنی هیچ کس نقش خود را کوچک تلقی نکند!
.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🟣رابطه عدالت اجتماعی با انسجام اجتماعی
خطبه 216 نهج البلاغه بُرِشی از یک خطبه بلند است که کلینی ره همه آن خطبه را به صورت کامل در روضه کافی آورده است.
بنابر نقل کلینی، هنگامی که علی علیه السلام این خطبه را ایراد میکرد، مرد ناشناسی که هرگز در شهر دیده نشده بود، چند بار در میان سخنان علی ایستاد و مطالبی را در ثنای امیرالمؤمنین علیه السلام بازگو کرد. (شارحان کافی گفتهاند که آن مرد ناشناس، حضرت خضر بود).
در بخشی از سخنان آن مرد ناشناس خطاب به امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است:
«.... وَ كُنْتَ عِزَّ ضُعَفَائِنَا، وَ ثِمَالَ فُقَرَائِنَا، وَ عِمَادَ عُظَمَائِنَا، يَجْمَعُنَا فِي الْأُمُورِ عَدْلُكَ، وَ يَتَّسِعُ لَنَا فِي الْحَقِّ تَأَنِّيكَ ، فَكُنْتَ لَنَا أُنْساً إِذَا رَأَيْنَاكَ، وَ سَكَناً إِذَا ذَكَرْنَاكَ: تو [در ایام حکمرانیات] همواره عزّت ضعیفان و ملجأ فقیران و تکیهگاه بزرگان بودی. عدالت تو ما را در همه امور به یکدلی و اجتماع میرساند و مدارای تو و پرهیز از شتابزدگیات موجب وسعت و گشایش برای ما میشد. برای همین بود که هرگاه تو را میدیدیم، ترس و وحشتهایمان فرو میریخت و هرگاه تو را به یاد میآوردیم، موجب آرامشمان میشدی ...».
🔸جملهی «يَجْمَعُنَا فِي الْأُمُورِ عَدْلُک» جمله بسیار زیبا و کوتاه و عمیقی است که «عدالت» را یکی از عوامل «انسجام ملی» معرفی میکند.
#با_معارف_نهج البلا311
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
┄┅═✧☫ با نهج البلاغه ☫✧═┅┄
🆔https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a