⚪ نفاق و دو دستگی در مدینه این عقیده که مدینه را باید در حال نفاق نگاه داشت تا اعمال قدرت در آن آسان باشد درست نیست. از مثال کنسول‌های روم که به نزاع اهالی شهر آردِئا پایان دادند می‌توان دید که دو دستگی مردم یک مدینه را با چه روشی می‌توان از میان برداشت. این روش چیزی نیست جز کشتن رهبران شورش. به‌طور کلی برای برطرف ساختن دو دستگی مردمان مدینه سه راه وجود دارد: یا باید رهبران دو دستگی را کُشت چنان‌که رومیان کردند؛ یا باید آنان را از مدینه بیرون کرد؛ و یا باید میان آنان آشتی برقرار ساخت، بدین شرط که دیگر با هم نزاع نکنند. راه سوم زیان‌بارترین و نامطمئن‌ترین و بی‌فایده‌ترین راه‌هاست، زیرا در مدینه‌ای که خونریزی بسیار شده است، آشتی اجباری ممکن نیست زمانی دراز ادامه یابد: هر دو طرف هر روز با یکدیگر روبه‌رو می‌گردند و در این برخوردها به‌دشواری می‌توانند از اهانت به‌یکدیگر خودداری کنند و همین خود آتش نزاع‌ را شعله‌ور می‌سازد. نیکولو ماکیاوللی/گفتارها ⚪آماج _ باقری / @bagheri_amaaj