⚫
سه حاشیه نگاری سیاستی بر شهادت رئیس‌جمهور
حاشیه نگاری دوم
▪️ همزمانی انتخابات و مسئله سیاستگذاری، نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری و مجلس
🔻ناهمزمانی انتخابات ریاست جمهوری و مجلس در ایران، همیشه یکی از اساسی‌ترین جنبه‌های بررسی تاثیر متقابل انتخاب‌های سیاسی و روند های سیاستی در کشور بود.
🔻جمهوری اسلامی در سیاستگذاری خود چند لحظه‌ی کانونی دارد. انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و تصویب و بازه‌ی برنامه پنج‌ساله توسعه.
همپوشانی یا ناهمپوشانی این لحظات یکی از مولفه‌های مهمی است که در سنجش عملکرد نظام سیاستگذاری کشور موثر قلمداد شده و محل مناظره قرار میگیرد.
🔻عمده انتقاد به برنامه توسعه، بازه‌ی «پنج‌ساله» آن است که عطف به مقاطع سیاسی کشور که در بازه‌های «چهارساله» تعریف شده‌اند، توجیه روشنی ندارد. یک سمت انتقاد نیز معطوف به این نکته است که این اسناد که با عاملیت دولت‌های وقت تنظیم می‌شوند، معمولا اعتبار سیاسی خود را در دولت بعدی که به نوعی وارث این سند بوده و در عین حال گرایش سیاسی متفاوتی با دولت قبلی و تنظیم‌کننده سند دارد، از دست می‌دهد. کاهش علاقه دولت به اجرای سند نیز نهایتا منتج به عدم تحقق اهداف برنامه می‌گردد.
🔴 و اما مسئله‌‌ی روی میز
اما در فقره‌ی ناهمپوشانی انتخابات مجلس و دولت، دو رویکرد متفاوت وجود دارد.
عده‌ای این ناهمزمانی را مثبت ارزیابی می‌کنند. مبتنی بر این نظر، این ناهمزمانی مانع از گسست یکباره‌ی فرایند سیاستگذاری شده و اجازه تغییر همزمان مجلس و دولت در یک زمان یکسان که معمولا منجر به انتخاب یک رویکرد سیاسی یکسان نیز می‌شود(مثلا اصلاحطلب_اصلاحطلب، اصولگرا_اصولگرا) را نمی‌دهد. قوه مجریه وقتی زمام امور را به دست میگیرد که مجلسی که در فضای دیگری انتخاب شده و متاثر از جو سیاسی الان نبوده، ناظر بر او وجود دارد.
🔻رویکرد دیگر اما نسبت به این ناهمزمانی خوشبین نیست. بر این اساس، تفاوت در زمان انتخابات معمولا نگرش‌های مخالف با هم را در دو قوه قرار می‌دهد که یکی از تبعات آن فرسایش در تصمیم، حوالت دادن ناکامی‌ها به یکدیگر و کاهش قدرت رئیس‌جمهور به عنوان مسئول پاسخگوی اصلی است.
البته سابقه سیاسی‌ای که از زمان شروع دولت اعتدال و پس از آن در دولت مردمی (از این جهت که در عمده زمان با هم همپوشانی بودند)، شواهد رویکرد دوم را ضعیف می‌کند. اما هنوز این رویکرد جا برای این ادعا دارد که قطعا در صورت ناهمپوشانی نگرش سیاسی بین مجلس و دولت در مقطع تاریخی مذکور، وضعیت بدتری رخ می‌داد.
🔻اکنون اما با برگزاری انتخابات زودهنگام، کشور بالاخره به سمت همزمانی سوق داده خواهد شد. این همزمانی، شاید کمتر در دولت‌ها و مجلس‌های همراستا با سیاست‌های نظام و اصول کلی آن مشکل ساز باشد اما در صورت تصاحب دولت و مجلس توسط نیروهای مدافع جهانی‌سازی، غربگرا و دارای زاویه انحراف از اصول و چارچوب نظام، ممکن است که ایجاد مسئله کند. در یک فقره می‌توان به اثر قانون راهبردی مجلس در مسیر هیجانی و نامعقول مذاکره دولت دوازدهم با آمریکا اشاره کرد که اگر گردش‌های انتخاباتی هماهنگ بود، این نظارت و ترمز هم وجود نمی‌داشت.
در آخر و در حاشیه، به نظر می‌رسد بعد از همزمانی گردش‌های انتخاباتی، نقش نهادهای خبرگانی نظیر مجمع تشخیص و شوراها افزایش یابد.
این صورت کلی مسئله‌ای مستحدثه بود که باید مورد مداقه و زمینه‌چینی قرار گیرد.
⚫@bagheri_amaaj