بسم الله 🟣حافظ گمنام نهج البلاغه و رسالة العبقة سید رضی ره در دیباچه نهج البلاغه درباره کلام امیرالمؤمنین علیه السلام نوشته است: «... كلامه عليه‌السلام الكلام الذي عليه مسحة من العلم الإلهي ، وفيه عبقة من الكلام النبوی... : سخن علی علیه السلام تنها کلامی است که روی آن نشانه‌ی روشنی از علم الاهی وجود دارد و در آن رد پای کلام پیامبر وجود دارد...». تعبیر «عقبة من الکلام النبوی» تعبیر بسیار زیبا و معناداری است که برگردان آن به زبان فارسی دشوار است. یکی از عالمان گمنام امامیه، قاضی محمد قاسانی است. این عالم بزرگوار با نهج البلاغة مأنوس بوده و همه نهج البلاغه را از حفظ می‌نوشته است. شاید به سبب همین انسی که با نهج البلاغة داشته رد پای کلام نبوی در نهج البلاغة توانسته توجه او را به خود جلب کند؛ چندان‌که در شرح این جمله‌ی سید رضی (وفيه عبقة من الكلام النبوی) رساله‌ای نوشته به نام «رسالة العبقة». هزارسال پیش که نه زبان‌شناسان، بینامتنیت (Intertextuality ) را تعریف کرده بودند و نه هنوز بدیع‌نگاران مسلمان تضمین و اقتباس و سرقات شعریه را تفصیل داده بودند، سید رضی با تکیه بر همان بلاغت ذوقی بغداد دریافته بود که نهج البلاغه متأثر از مضامین نبوی است و بعدها قاضی محمد قاسانی هم آن سخن سید را شرح کرده بود. امروز ما نه از آن رساله‌ای که قاضی محمد قاسانی نوشته خبری داریم نه از مقامات و کرامات آن حافظ بزرگوار نهج البلاغة. تنها این دو جمله را شیخ حر عاملی ره در کتاب امل الآمل به رقم 784، در معرفی او به نقل از کتاب فهرست منتجب الدین رازی، نوشته است: «الشيخ القاضي جمال الدين محمد بن الحسين بن محمد ابن القريب قاضي قاسان. فاضل فقيه، كان يكتب نهج البلاغة من حفظه، وله رسالة العبقة في شرح قول الرضی: "عليه مسحة من العلم الالهي، وفيه عبقة من الكلام النبوي" قاله منتجب الدين.» البلاغه ۷۰ https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a