🔸
سه سَدِّ دانایی
«دانا میداند و میپرسد ولی نادان، نمیداند نمیپرسد!»
بیتردید بخش مهمی از دانستن با پرسیدن تحقق مییابد و پرسیدن ذهنی «جسور» ، «نیازمند» و «متواضع» میخواهد؛ ذهنی که از پرسش «خجالت» میکِشد به انزوای اطلاعاتی کشانده میشود و انزوای اطلاعاتی آسیبهای روانی به دنبال دارد؛ همچنین افرادی که همیشه و در همه زمینهها «احساس بلد بودن» دارند، همان کسانی هستند که نمیدانند؛ نادانی، نارسایی ایجاد میکند به این معنا که ذهنِ نادان عملکرد «ندانی» و «پرسش» را انتقال نمیدهد و انتقال ندادن همان نارسایی ذهنی است که از آن به «احساس بلد بودن» یاد کردیم.
در این رابطه مَثَلی هست که میگوید؛ «دانا هم داند و هم پرسد، نادان نداند و نپرسد».
همچنین است تکبّر؛ خصلت تکبر «برتربینی» و «کوچکبینی» است؛ خودت را برتر و دیگری را کمتر میبینی و چنین حالتی از فضای علم و دانایی فاصله زیادی دارد، چرا که در میدان علمآموزی گاهی جوانتر از تو، گاهی فرزند تو و گاهی شاگرد تو، بر تو برتری دارد؛ بنابراین آدم «فاقد تواضع» از زانو زدن در مقابل دیگری پرهیز دارد و پذیرش دیگران برایش دشوار میشود، پس همیشه در نادانی به سر میبرد.
در این باره روایتی از امیرمؤمنان (ع) در «کافی» نقل شده است:
«کَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) يَقُولُ يَا طَالِبَ الْعِلْمِ إِنَّ الْعِلْمَ ذُو فَضَائِلَ كَثِيرَةٍ فَرَأْسُهُ التَّوَاضُعُ...؛
اى جوياى دانش؛ دانش فضيلتهاى بسيارى دارد که رأس و سَر آن تواضع است.»
تجربه نشان داده کسانی که میپرسند، همواره بر خلأهای فکری و ارتقای ذهنی خود آگاهی دارند و این آگاهی آنان را در صف عاقلان نشان خواهد داد.
«سُئِلَ أَبُو الْحَسَنِ ع هَلْ يَسَعُ النَّاسَ تَرْكُ الْمَسْأَلَةِ عَمَّا يَحْتَاجُونَ إِلَيْهِ فَقَالَ لَا؛
از حضرت ابوالحسن علیه السلام سؤال شد که؛
مردم را میرسد که از آنچه نیاز دارند نپرسند؛
فرمود: نه.»
بنابراین «خجالت» ، «احساس بلد بودن» و «خودبرتربینی» آدمیان را در باتلاق «جهالت» ، «عُجب» و «تکبّر» فرو خواهد برد.
✍ علی کردانی
----------------------------------------------
منابع:
۱: کافی، ج ۱، ص ۴۸، ح ۲
۲: اصول کافی، ج ۱، ص ۳۵، ح ۳
#دانایی
#تربیتی
#پرسیدن
https://eitaa.com/joinchat/2705195117Cd4879425c9
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹