🔹خوشبختانه این انجیل اصلی را مرحوم صدوق نیز در مجلس ۷۸ از امالی خود در سال ۳۶۸ کاملا نقل کرده و سند کامل آن را نیز آورده است. مرحوم صدوق این انجیل را از استادش محمد بن موسی بن متوکّل از عبد الله بن جعفر حمیری از محمد بن حسین بن ابی الخطّاب از علی بن اسباط نقل میکند. در ادامه شیخ صدوق میگوید این حدیث را علی بن اسباط نیز از علی بن ابی حمزة شنیده و او نیز این را از ابو بصیر و ابو بصیر نیز از امام صادق علیه السلام شنیده است. بر این اساس لااقل قسمتی قابل توجّه از متن انجیل اصلی از مشکات کشّاف حقائق امام جعفر صادق علیه السلام به ما رسیده است.
👈این سند را میتوان سندی کاملا معتبر دانست. تنها مشکل در علی بن اسباط است که هر چند فطحی بوده ولی توسّط نجاشی و دیگران توثیق شده و علی بن ابی حمزة نیز هر چند واقفی شد ولی خود از بزرگان شیعه بود و بزرگان حدیث شیعه مانند ابن ابی عمیر و یونس بن عبد الرحمن و دیگران نیز بر روایات او اعتماد کردند و مشکل او عمدتا عقیدتی بوده است.
👈روایات اینچنینی او را معمولا معتبر میدانند و یا قبل از زمان شبهه میدانند. انصاف این است که این روایت سندی کاملا معتبر دارد. به تعبیر مرحوم مجلسی اوّل در روضة المتّقین «روى المصنف في الموثق كالصحيح، و الكليني، عن أبي عبد الله عليه السلام ...» مرحوم علامه مجلسی نیز در مرآه العقول بعد از آوردن سند شیخ صدوق این حدیث را موثقه میدانند.
👈در جای دیگر تکه ای از همین متن را مرحوم شیخ صدوق در امالی با سندی دیگر از پدرشان از حمیری از ابراهیم بن هاشم از اسماعیل بن مرّار از یونس بن عبد الرحمان از علی بن اسباط از ابن ابی حمزة از ابو بصیر از امام صادق علیه السلام نقل میکند.
👈همه ی اینها هم متن واحدی دارند. اینها نشان میدهد که این متن مکتوب متنی مشهور و مورد توجّه بزرگان شیعه در اواخر قرن دوّم و اوایل قرن سوّم هجری بوده و به آن اعتماد کرده اند. در امالی مفید نیز تکه ای از همین نقل با سندی دیگر از شیخ صدوق از ابن ابن الولید از صفّار از محمد بن حسین بن ابی الخطّاب از علی بن اسباط نقل شده است که شیخ طوسی نیز آن را در امالی خود آورده است.
👈همه ی اینها نشان دهنده ی اسناد متعدّدی است که به علی بن اسباط تا امام صادق علیه السلام ختم میشود. در تحف العقول نیز متن کامل این انجیل بدون سند به عنوان مناجاة الله جلّ ثناؤه لعیسی بن مریم نقل شده است. در نقل مرحوم کلینی و شیخ صدوق عنوان آن مواعظ خداوند متعال است و در تحف العقول مناجات است.
👈ولی اینها نمیتواند دلیلی بر آن باشد که انجیل نیست. لذاست که در روایت عیّاشی از حلبی از امام صادق علیه السلام در توصیف انجیل آمده بود: «أنزل عليه في الإنجيل مواعظ ...»
🔹در هر حال در این امر استبعادی نیست زیرا بر اساس روایات معتبر متن اصلی تورات و انجیل و کتب آسمانی پیشین نزد اهل بیت علیهم السلام موجود بوده است. گاهی نیز عبارات صریحی در همین زمینه در روایات ما وجود دارد. مثلا در روایتی در کافی داریم که:
📖«جَاءَ رَجُلٌ إِلَى عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع فَسَأَلَهُ عَنْ مَسَائِلَ فَأَجَابَ ثُمَّ عَادَ لِيَسْأَلَ عَنْ مِثْلِهَا فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع مَكْتُوبٌ فِي الْإِنْجِيلِ لَا تَطْلُبُوا عِلْمَ مَا لَا تَعْلَمُونَ وَ لَمَّا تَعْمَلُوا بِمَا عَلِمْتُمْ فَإِنَّ الْعِلْمَ إِذَا لَمْ يُعْمَلْ بِهِ لَمْ يَزْدَدْ صَاحِبُهُ إِلَّا كُفْراً وَ لَمْ يَزْدَدْ مِنَ اللَّهِ إِلَّا بُعْداً»
👈و یا در روایت دیگر در تحف العقول آمده است:
📖«يَا هِشَامُ مَكْتُوبٌ فِي الْإِنْجِيلِ طُوبَى لِلْمُتَرَاحِمِينَ أُولَئِكَ هُمُ الْمَرْحُومُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ طُوبَى لِلْمُصْلِحِينَ بَيْنَ النَّاسِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُقَرَّبُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ طُوبَى لِلْمُطَهَّرَةِ قُلُوبُهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ طُوبَى لِلْمُتَوَاضِعِينَ فِي الدُّنْيَا أُولَئِكَ يَرْتَقُونَ مَنَابِرَ الْمُلْكِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
👈ان شاء الله زمینه بهره مندی از این متن مهم وحیانی که با سندی قابل اطمینان از زبان امام صادق علیه السلام از محتوای انجیل اصلی به دست ما رسیده است بیشتر بهره مند شویم. میتوان این متن را در مجامع بین المللی نیز از زبان امامان شیعه در مورد انجیل اصلی معرفی نمود.
👈گویا به چند دلیل تا کنون عنایت کافی به این متن نورانی نشده است. یکی آنکه به عنوان متن انجیل آن را نمیشناختند. متوجه بی بدیل بودن این متن در این باب نبوده اند. دیگر اینکه مرحوم کلینی آن را به عنوان حدیث عیسی بن مریم در روضه کافی عنوان داده و سپس از مواعظ یاد کرده که از اهمیت موضوع کاسته است. دیگر آنکه سند کلینی به آن مرفوعه بوده و به سند معتبر مرحوم صدوق در امالی توجه وافی نشده است. طولانی بودن این نقل نیز در این امر بی اثر نبوده است.