⚪به یاد باب «فضل فقراء المسلمین» مرحوم کلینی در کافی افتادم که ۲۳ روایت را در فضیلت فقر نقل کرده است. در روایت سوّمش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چه زیبا فقر انسان مؤمنی که آن را پنهان کند و با آن بسازد را به عبادت در حال روزه داری تشبیه کرده است. خیلی لطیف و پر معناست: «اعطاه الله مثل اجر الصائم القائم» 👈انسان فقیر مانند انسانی است که در حیات دنیا روزه داشته و اگر مؤمن بوده و با رضایت و عفّت آن را بپذیرد مانند کسی است که در حال عبادت و عروج بدون آلودگی به این دنیای فانی است. 👈همین مناسبت اوّلیه میان امکان عروج با فقر است که در روایت دهم این باب به شکل دیگری بیان شده است. امام صادق علیه السلام میفرماید از زمان حضرت آدم تا حضرت ابراهیم طوری بود که هیچ مؤمنی نبود مگر اینکه فقیر بود و هیچ کافری نبود مگر اینکه ثروت داشت! 👈حضرت ابراهیم به خدا عرضه داشت که این امر خودش گاهی فتنه ای برای اهل ایمان میشود و شیطان از راه این نعمت بزرگی که خدا به مؤمنین داده ممکن است وارد شود و آن را نشانه ی بطلان راهشان برایشان جلوه دهد: «رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا» 👈همین شد که خداوند فقر و غنا را میان مؤمنین و کفّار پخش کرد لذاست که امام کاظم علیه السلام در روایت بیستم به مؤمنین این پیام را میدهد که نکند گمان کنید اگر فقیر بودید به خاطر آن است که در عوالم وجود و نزد خداوند متعال جایگاه کمتری دارید! نه هرگز! اینها را در نظام عالم و سنّت ابتلاء بدانید و راضی باشید: 📖«لَمْ أُفْقِرِ الْفَقِيرَ لِهَوَانٍ بِهِ عَلَيَّ وَ هُوَ مِمَّا ابْتَلَيْتُ بِهِ الْأَغْنِيَاءَ بِالْفُقَرَاء» 👈طلب کنید و تلاش ولی از فقر نترسید و با آن به مقام رضایت برسید: «وَ أَعْطُوا اللَّهَ الرِّضَا مِنْ قُلُوبِكُمْ يُثِبْكُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى فَقْرِكِم‏» خدا خواسته شما اینگونه باشید چون برایتان ضیافتی برتر تدارک دیده: «أَمَا إِنَّ لَكَ بِكُلِّ مَا تَرَاهُ فَلَا تَقْدِرُ عَلَى شِرَائِهِ حَسَنَةً» 👈و شما ای مؤمنین که در این دنیا طعم فقر را چشیدید بدانید آنقدر نزد خدا عزیزید که روزی از شما عذر خواهی خواهد کرد و خواهد گفت: «وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي مَا أَفْقَرْتُكُمْ فِي الدُّنْيَا مِنْ هَوَانٍ بِكُمْ عَلَيَّ وَ لَتَرَوُنَّ مَا أَصْنَعُ بِكُمُ الْيَوْم‏» 👈خود شما به برکت این فقر چشم دلتان هم اندک اندک باز و بازتر شده و خبر ندارید! شاید دوست داشته باشید به ثروت برسید ولی با درکی که از خوبی خوبی ها و بدی بدی ها در فضای فقر پیدا کرده اید طوری شده اید که اگر بفهمید برخی از این ثروتها چقدر ممکن است در شما اخلاق بدی ایجاد کند خودتان آن را پس میزنید! 🔹این مطلب به خوبی در روایت یازدهم این باب بیان شده است. امام صادق علیه السلام نقل میکند که روزی شخصی ثروتمند نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله حاضر شد که لباسهایی بسیار تمیز و فاخر پوشیده بود. در هر حال مؤمن و معتقد بوده! آدم بدی نبوده! تازه ثروتمند هم بوده! همان چیزی که ما آن را امتیازی قطعی معمولا میپنداریم! 👈در همین حال مؤمنی فقیر که لباسی کثیف بر تن داشت هم نشست. اینجا بود که آن مؤمن ثروتمند لباسش را با حالتی خاص جمع کرد که به فقیر نخورد! گویا یک حالتی داشت که خود را به خاطر این پاکی لباس و ثروت برتر میدید و میخواست امتیازی برای خودش نزد مظهر پاکی ها آن رسول ختمی مرتبت داشته باشد! 👈حضرت به او رو کرد و گفت گمان کردی فقر یک بیماری مسری است؟ یا گمان کردی ثروتت به او سرایت میکند؟ یا گمان کردی لباسهایت را کثیف میکند؟ هر بار میگفت نه! به شکلی ابراز شرمندگی میکرد! ظاهرا صحنه طوری بود که حضرت دیده باید دل این مؤمن فقیر را به دست بیاورد و از او دفاع کند! حضرت فرمود پس چرا اینگونه رفتار کردی؟! 👈این مؤمن ثروتمند هم با شرمندگی عمیقی گفت یا رسول الله همه زیر سر این شیطان است! همو که باعث شده من کور شوم! چیزهای زشت را برایم زیبا جلوه داده و چیزهای زیبا را برایم زشت؛ انصافا آسیب ثروت را به خوبی این مؤمن ثروتمند فهمید و بیان کرد: «فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِي قَرِيناً يُزَيِّنُ لِي كُلَّ قَبِيحٍ وَ يُقَبِّحُ لِي كُلَّ حَسَنٍ»‏ 👈در ادامه برای اینکه جبران کند گفت حال که چنین کردم نصف ثروتم را به این مؤمن فقیر میبخشم! حالا این فراز داستان را گوش کنید که چه غوقایی است. همان است که گفتم انسان فقیر گاهی رشد وجودی کرده و خودش هم شاید خبر نداشته باشد! 👈شاید دوست داشته باشد ثروتمند شود ولی اگر ببینید چه حالاتی با آن گره خورده خودش آن را رها میکند! این مؤمن فقیر گفت نمیپذیرم! چرا نمیپذیری؟! در پاسخ این مؤمن فقیر هم اصل داستان را بیان کرد که میترسم ثروتی به سمتم روی بیاورد که باعث شود مانند تو مغرور شوم! فقر انسان را از غرور و توهّم دور میکند! «أَخَافُ أَنْ يَدْخُلَنِي مَا دَخَلَكَ»