📌شیخ مفید؛ سرسلسله جنبان تحولات دانشی ✍ آیت‌الله احمد مبلغی(زید‌عزه): 🔹شیخ مفید (336-413 ق) از بزرگ‌ترین دانشمندان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری قمری است. وی در زمینه‌های مختلف علوم دینی، از جمله کلام، فقه، حدیث، تاریخ و ..، آثار متعددی از خود به یادگار گذاشته است. نقش او در حوزه دانشی و معرفتی وی را تا سرحد سر سلسله جنبان دانش‌های اسلامی در شیعه جایگاه بخشیده است. مي‌توان محورهاى نقش معرفتى او را به صورت زير ارائه نمود: 1. تلاش در جهت آشكار‌سازى وحدت و یکپارچگی دینی: شیخ مفید تلاش می‌کرد تا میان اجزای مختلف دین، از جمله اخلاق، اعتقادات و فقه، هماهنگی و انسجام برقرار کند. وی معتقد بود که این اجزا مکمل یکدیگر هستند و باید با هم و هماهنگ با هم در نظر گرفته شوند. 2. سازمان‌دهی اصول فقه: اوّل کسی بود که پس از عصر ائمه علیهم‌السلام، روشی اصولی تأسیس کرد. او راه را برای کسانی که پس از او آمدند، باز کرد و شاگردانش، شیخ طوسی و سید مرتضی، را الهام بخشید تا از روش اصولی او پیروی کنند. 3. ساخت نقد داخلی در شیعه: اوّل کسی بود که از منظر سازمان‌دهی و تحقق عقلانیت بین کلام، حدیث و فقه، نقد درون شيعى روشمند را در جهت اثبات ابعاد عقلانیت دینی بنا کرد. شیخ مفید در نقد عالمان دیگر و نیز عالمان معاصر خود لحنی صریح داشت از طرف دیگر نقدهای او بر پایه معیارهایی مشخص انجام می‌گرفت و از روی سوم نقدهای او به دنبال آن بود که بتواند یک آگاهی‌بخشی متوجه به نصوص را سازماندهی کند. نقد او از شیخ صدوق در این چهارچوب ارزیابی می‌شود. 4. حفظ میراث روایی: شیخ مفید بر حفظ میراث روایی و فقهی تأکید داشت. این امر نشان می‌دهد که وی دارای تصویری جامع و کامل از دین بود و تلاش می‌کرد این تصویر را در خصوص روایات و فقه برجسته نماید. 5 . تعميق روش کلامی، و توسعه علم کلام شیعی: شیخ مفید نقش مهمی در توسعه علم کلام شیعی داشت. وی با آثار متعددی که در این زمینه نوشت، به‌طور قابل توجهی بر این علم تأثیر گذاشت. تاثيرگذاری او در این زمینه عمدتا در نتیجه نیرومند سازی روش کلامی حاصل گشت. روش کلامی شیخ مفید دارای ویژگی‌های زیر است: ▪︎ جمع بین عقل و نقل: شیخ مفید روشی متعادل در علم کلام اتخاذ کرد که در آن عقل و نقل به‌طور هماهنگ در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. وی معتقد بود که عقل و نقل دو منبع معتبر برای شناخت دین هستند و باید از آنها به‌طور توأمان استفاده کرد. ▪︎ نگاه تحلیلی به میراث کلامی اسلامی: شیخ مفید از میراث کلامی اسلامی آگاهی گسترده‌ای داشت و در آثار کلامی خود از آن بهره برد. این امر در توسعه و نوسازی علم کلام اسلامی نقش داشت. ▪︎ توجه به تاریخ اختلافات کلامی: شیخ مفید از تاریخ اسلامی آگاهی گسترده‌ای داشت و در آثار کلامی خود از آن بهره برد. این امر در ارائه تصویری واضح و جامع از عقاید شیعه امامیه نقش داشت. #شیخ_مفید #محکمات #پرونده_ویژه_شیخ_مفید ___________________ 🌐کانال موسسه محکمات @mohkamatqom