💡 الْمُقَصِّرُ فِي حَقِّكُمْ زَاهِقٌ
▪️ معنا و مفهوم تقصیر
در لغتنامهها «قصر» اغلب به معنای کوتاهی و نرسیدن چیزی به پایان خود آمده و در نرسیدن تیر به هدف قَصُرَ السَّهْمُ عن الهَدَفِ به کاربرد آن اشاره شده است. نیز وقتی أَقْصَرَتِ المَرْأَةُ گفته شود، به معنای زادن بچههای ناقص است. اگر واژه «قصر» به باب تفعیل برود، اقدام قصدی متوجه فاعل آن میشود. دو مفهوم اصطلاحی برای واژه «تقصیر» شهرت یافته است که اولی به اموری اطلاق میشود که روا نیست از معرفت آنها کوتاهی کرد؛ مانند گواهی به یکتایی خدا، حق بودن رسالت رسول خدا صلی الله علیه و آله، ولایتی که خدا امر فرموده و... مفهوم دوم تقصیر نیز به معنای کوتاه کردن موی سر آمده است.
گاهی با واژه «قصر» همپوشانی معنایی دارد. ابن منظور در چند مورد از واژه «بتر» به معنای قصر بهره برده و در بیان اصطلاح الأَبْتَرُ من الحَيَّات مینویسد: الذي يُقال له الشَّيْطَانُ، قَصِيرُ الذَّنَبِ لا يَراه أَحَدٌ إِلّا فَرَّ منه، و لا تُبْصِرُه حامِلٌ إِلَّا أَسقطَتْ؛ و إِنّمَا سُمِّيَ بذلك لِقِصَرِ ذَنَبِه، كأَنّه بُتِرَ منه. بنابراین، هر دو اصطلاح در معنای یکدیگر به کار رفته و همواره در رسیدن به نهایت خویش عقیم میمانند و منقطع از خیر و ثوابند. با توجه به حدیث امام سجاد علیه السلام در بیان معنای مقصره و تبیین حدیث شریف رسول خدا صلی الله علیه و آله از «مبتوره» معلوم میگردد که این دو تلقی واحدی از اهل بیت علیهم السلام داشته و بنابر خیر امت بودن اهل بیت علیهم السلام اعتقاد ناتمامی در معرفت وجودی به ایشان پیدا کردهاند
📚کاجی، قاسم و رضوی، رسول، بتریه و اندیشه تقصیر، ص ۱۶۲. ۱۴۵، ۱۴۶
📚ابن ندیم، محمد بن اسحاق، فهرست، ترجمه و تحقیق: محمدرضا تجدد، ص٣٢٨.
📚 مدرسی طباطبایی، سیدحسین، مکتب در فرآیند تکامل، ترجمه: هاشم ایزدپناه، ص٧٩، ٨٠، ١٠٢.
📚 ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۵، ص٩۵.
📚 فراهیدی، خلیل بن احمد بصری، العین، ج۵، ص۵٨.
📚 کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج٢، ص١٩.
📚 راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن، ج١، ص۶٣٧.
📚 ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۴، ص٣٨.
📚مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج٩٧، ص٢٣۵.
#تقصیر #مقصره
@BotShenasi