❌ شاه صدای انقلاب مردم را شنید علیرغم آنکه تصور عمده شاه و رژیم بر آن بود که دانشگاه‌ها و مدارس مهمترین کانون حمایت از او و رژیمش است؛ اما واقعیت این است که ‌این نهادها در شکل احزاب و گروه‌های مختلف، مهمترین نهاد مخالف شاه محسوب می‌شدند. چنانچه می‌توان گفت صدای اعتراض مردم از دانشگاه‌ها و مدارس به گوش شاه رسید: «با آغاز نهضت اسلامی، دانشگاه‌ها و مدارس بـه کانون تظاهرات برضد رژیم پهلوی تبدیل شده بودند. بـه هـمین دلیـل، دانشـجویان و دانش‌آموزان در روز ١٣ آبان تظاهرات باشکوهی در دانشگاه تهران برگزار کردند. ایـن تظاهرات را رژیم به خاک و خون کشید. متعاقب آن، روز بعد، مردم در اعتراض به‌این کشتار تظاهرات عظیمی برپا کردند، شدت مخالفت مردم بـاعث شـد، دولت شـریف امامی‌که شعار عوام فریبانه «آشتی ملی» را مطرح می‌کرد، جای خود را به دولت ارتشبد ازهاری بدهد. شاه نیز در رادیو و تلویزیون اعلام کرد که صدای انقلاب ملت ایران را شنیده است و ضمن اعتراف به اشتباهات خود، از علما می‌خواهد که مردم را به آرامش دعوت کنند. امام خمینی با موضعگیری قاطع نسبت به‌این اقدام شاه، ضربه نهایی را بر پیکر نظام شاهنشاهی وارد ساخت.»1 1- #موسی_نجفی و #موسی_حقانی ، تاریخ تحولات سیاسی ایران بررسی مؤلفه‌های دین، تجدد و مدنیت در تأسیس دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381، ص 522 cafetarikh.com @cafetarikh