▪️برنارد لوئیس؛ استاد صاحب‌نام تاریخ اسلام در غرب
🔹برنارد لوئیس، تاریخ‌دان برجسته بریتانیایی-امریکایی، کمتر از دو هفته به تولد ۱۰۲ سالگی‌اش، در ۱۹ می ۲۰۱۸ میلادی / ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ خورشیدی در امریکا درگذشت. او از متخصصان پرسابقه و صاحب‌نام تاریخ اسلام، امپراطوری عثمانی و خاورمیانه جدید بود. لوئیس بیش از سی کتاب و صدها مقاله نگاشت، شاگردان بسیاری تربیت کرد و مشاور سیاستمدارانی چند بود.
🔹برنارد لوئیس را "اثرگذارترین مورّخ اسلام و خاورمیانه پس از جنگ جهانی" دانسته‌اند (مارتین کریمر، مدخل برنارد لوییس در: دانشنامه مورخان و نوشته های تاریخی، جلد ۱: ص ۷۱۹، لندن: ۱۹۹۹). او از یک سو نقش مهمی در بال و پر دادن به مطالعات اسلامی در غرب ایفا کرد و از سوی دیگر تأثیر ماندگاری بر فهم سیاست‌گذاران نومحافظه‌کار غربی (به ویژه امریکایی) از اسلام و خاورمیانه به جای گذاشت.
🔹برنارد لوئیس در ۱۹ می ۱۹۱۶ میلادی از پدر و مادری یهودی و در خانواده‌ای طبقه متوسط در شرق لندن به دنیا آمد. پدر و مادر برنارد از اروپای شرقی به بریتانیا مهاجرت کرده بودند. او که ابتدا می‌خواست شاعر شود در دانشگاه لندن (مدرسه مطالعات شرقی و افریقایی) لیسانس و سپس دکترای تاریخ گرفت و در پاریس زبان‌های سامی فراگرفت و در آنجا شاگرد لویی ماسینیون (۱۸۸۳-۱۹۶۲) متخصص فرانسوی تصوف اسلامی شد. لوئیس همچنین در دانشگاه لندن حقوق خواند و مدتی نیز به کار حقوقی مشغول شد، گرچه زود این حرفه را رها کرد.
🔹در سال ۱۹۳۸ میلادی او به سِمت دانشیار تاریخ اسلام در مدرسه مطالعات شرقی و افریقایی دانشگاه لندن منصوب شد. در طول جنگ جهانی دوم، لوئیس حدود یک سال (از سال ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۲ میلادی) به عنوان سرجوخه در واحد اطلاعات ارتش بریتانیا در بخش خاورمیانه به کار مشغول شد. او از تسلط خود به زبان‌های خارجی (شرقی و غربی) برای رمزگشایی پیام‌ها استفاده کرد. برخی از منتقدان لوئیس، از این بخش زندگی او به عنوان "جاسوسی" وی برای بریتانیا یاد می‌کنند.
🔹در پرینستون بود که لوئیس با برخی چهره‌های کلیدی نومحافظه‌کار آشنا شد و بر آن‌ها اثر گذاشت. بسیاری از این چهره‌ها، حدود سه دهه بعد، از معماران اصلی سیاست خارجی تهاجمی امریکا شدند. از میان این چهره‌ها می‌توان به این نام‌ها اشاره کرد: ریچارد پرل، مشاور وزیر دفاع امریکا در دوره رونالد ریگان و از چهره‌های نومحافظه‌کار طراح جنگ عراق، پل ولفوويتس، معاون سیاست‌گذاری وزارت دفاع در دوره جورج بوش و از چهره‌های نومحافظه‌کار طراح جنگ عراق، الیوت اِیبرامز، دستیار رییس‌جمهور در دوره ریگان و دستیار ویژه رییس‌جمهور در دوره جورج بوش. تمامی این چهره‌ها در دهه هفتاد میلادی از لوئیس تأثیر مستقیم گرفتند. این تأثیر به ویژه هنگامی رخ داد که لوئیس، مشاور سناتور نومحافظه‌کار هنری جکسون بود.
📗 برنارد لوئیس 'مورخ برجسته' یا 'استراتژیست نو محافظه‌کاران'؟، نوشتۀ یاسر میردامادی (برای مطالعه متن کامل به لینک اصل نوشته مراجعه کنید)
برخی آثار ترجمه‌شدۀ لوئیس به فارسی:
🔹مشکل از کجا آغاز شد؟ تأثیر غرب و واکنش خاورمیانه
🔸زبان سیاسی اسلام
🔹نخستین مسلمانان در اروپا
🔸بنیادهای کیش اسماعیلیان: بحثی تاریخی در پیدایش خلافت فاطمیان
🔹 تاریخ اسماعیلیان
🔻در این باره بخوانید:
ارزیابی دکتر شهیدی از آثار مستشرقین (مونتگمری وات، مادلونگ، برنارد لوئیس)
@chsiqs