واژه‏ها و اصطلاحات کهن آبیاری (1) نیاز دایمی به آب و لزوم مدیریت مصرف آن طی هزاران سال سب ایجاد یک نظام مدیریتی و اصطلاحات و واژه های خاصی در این حوزه شده است به گونه‏ای که تمدن ایرانیان را نخست به مدیریت آب می شناسند. در کتاب نامها و نشانه‏ مادیها در فصل اول قناتها و مادیهای ماربین و ریشه نام آنها آمده‏است نیز تعدادی واژه های مرتبط معنی شده است. برخی از این واژه ‏ها و معنی آنها عبارتند از: مادی: نهر، منصوب به مادها چون گفته شده آنها مبتکر این نهرها بود‏اند. کهریز یا کاهریز: سازه‏ای زیر زمینی که آب را از کوهپایه‏ها به آبادی ها می رسانده است. کی: قنات روباز جوی: مسیر های آبرسانی منشعب از مادی ها که به تعدادی باغ و زمین کشاورزی آبرسانی می کند. در دو طرف این جوی ها درختانی مانند چنار و سنجد در منطقه ماربین وجود دارد که حریم باغ و زمین کشاورزی محسوب و مالکیت آن در اختیار مالک باغ و یا زمین است. تنبوشه: لوله سفالین که جهت عبور آب از آن استفاده می کردند. دهنه تمبوشه های قرای ثلاثه یک چارک شاه دهنه مدور و بقیه دو گره شاه دهنه دارد. تنبوشه حدود 16 لیتر در ثانیه آب عبور می داده است. لت: مَقسَم، قطعه سنگی است که با محاسبات دقیق در جلوی مادی یا جوی نصب می کرده اند و سهم آب جوی یا جوی های زیر دست آن به اندازه سهمی که در طومار مشخص شده است از روی آن سر ریز می شده است. یک سنگ آب: برابر است با مقدار آبی که یک جریب زمین را در یک ساعت آبیاری کند. مَقسَم: محل تقسم آب یا ابزار تقسیم آب مانند لت و تنبوشه و سنگ. واره: دهانه جوی های کوچک باغ ها و زمین های کشاورزی. وره‏ای: مانعی که مقابل واره می گذاشتند تا ورود آب به بخش مورد نظر را کنترل کنند. داس پنگ:کاسه‌ای مدرج و نشانه‌گذاری شده‌ است که در وسط آن یک روزنه تعبیه شده ‌و بر روی یک ظرف پر آب قرار می‌گیرد تا سهم آب هرکشاورز به دقت تعیین شود. این ابزار سنجش در هر مکان شکل و نامی داشته و یک مسئول داشته است. https://eitaa.com/danehnameh