⚠️ لیلة الرغائب صدا و سیمای ایران که فراوان احکام ضروری و معارف متواتر کتاب و سنت را وانهاده است، و حتی خود نشر دهنده غنا و حتی ترانه‌خوانی زن (در برنامه‌های کودک و غیر آن) و برخی از دیگر مناهی دینی است، بساری اوقات نیز بر نشر مطالب بی‌سند و البته عامه‌پسند به نام دین اهتمام دارد. از آن جمله لیلة الرغائب و یا به قول خودشان شب آرزوهاست که البته ترجمه رغائب به آرزوها هم از اشتباهات صدا و سیما است. هیچ اسم و اثر و نام و نشانی از لیله الرغائب جز روایتی عامی در احادیث ما نیست. با سندی به غایت ضعیف به روایت متهمی صوفی از 8 طبقه ناشناخته از شخصی عامی از انس بن مالک که خود انس در روایتی امامی از دروغ‌پردازان شمرده شده است (معاني الأخبار، ص411)، و مهم‌تر این‌که اصل انتساب این خبر به این راوی پرشاگرد پذیرفتنی نیست. خود عامه هم راوی حدیث را متهم به جعل همین حدیث می دانند. (الجرح و التعديل، ج3، ص219؛ ر.ک‍ الموضوعات ابن الجوزی) حتی برخی از سنی ها هم نماز لیله الرغائب را که از میان خود آنان برخاسته بدعت می‌دانند (ابن جوزی، الموضوعات، ج2، ص129؛ ابن تیمیه، الفتاوی الکبری، ج2، ص262؛ ج5، ص344؛ عجلونی، کشف الخفاء، ج2، ص410؛ لخمی شاطبی غرناطی(م790)، الاعتصام، ج1، ص122؛ فتنی، تذکرة الموضوعات، ص44؛ شربینی، الاقناع، ج1، ص108؛ ملییاری هندی(م987)، فتح المعین، ج1، ص312؛ نووی، شرح صحیح مسلم، ج۸، ص۲۰). رجالی دانشمند، جناب آقای مددی نیز این خبر را موضوع یا ضعیف دانسته، و درباره‌اش گفته‌ است: «یک حدیثی است که آثار جعل من رأسه إلی ذیله واضح است». عالمانی مانند آقایان امینی، تستری، سبحانی و میلانی هریک به نوعی عامی بودن و حتی ساختگی بودن آن را پذیرفته اند (امینی، الغدیر، ج5، ص245؛ همو، الوضاعون و احادیثهم، ص228؛ تستری، النجعة فی شرح اللمعه، ج3، ص103؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ج7، ص116؛ میلانی، سید علی، شرح منهاج الکرامة فی معرفة الامامه، ج3، ص303). علامه مجلسی نیز آن را غیر معتمد می داند و به عمل به آن اشکال می کند. (زادالمعاد، ص42) این خبر در منابع شیعه در إقبال الأعمال (ط الإسلامية، ج‏2، ص632) بدون ذکر سند و در بحار الانوار (ج95، ص395) به نقل از اجازات علامه با همان سند عجیب عامی آمده است. مرحوم سید در اقبال از این گونه مسامحات فراوان دارند، چنان‌که خود ایشان اشاره فرموده آن را با نام احتیاط آورده‌اند! و اگرچه بعضی‌ها از باب ادله تسامح به آن عمل کرده‌اند. اما برخی از فقهای قدیم و بسیاری از محققین معاصر در دلالت این ادله نسبت به این گونه اخبار اشکالات فراوانی مطرح نموده‌اند. (مثلا می توانید بحث شیخ یوسف بحرانی را در الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة؛ ج‌4، ص197 نسبت به این ادله ببینید. و یا تحقیق مفصل شیخ محمد جواد فاضل در مورد موافقین و مخالفین در کتاب قاعده تسامح در ادله سنن و نیز کتبی همچون «اخلاق اسلامي و كاربست قاعده تسامح در ادله سنن» اثر محمدتقی اسلامی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و...) شاید بدعت بودن و البته سنت بودن این نام‌گذاری، هیچ یک دلیل روشنی نداشته باشد؛ اما احتیاط در اجتناب از اعتقاد به خصوصیت شرعی این شب است. @sohof2