🔹مرجعیت فقیه در شناخت موضوع (٣)
ادامه بخش دوم ⏫⏫⏫
3⃣
اشکال سوم: اگر تشخیص فقیه در موضوعات مستنبطه معتبر نباشد، در معظم ابواب فقه هم اعتباری ندارد.
اگر تشخیص فقیه در این نوع موضوعات معتبر نباشد در معظم ابواب فقه هم نباید معتبر باشد.
بخش زیادی از اختلافها در فقه روی تشخیص انطباق عناوین بر این مسائلی است که مورد بحث است. اگر ما بخواهیم بگوییم تشخیص موضوع ربطی به مجتهد ندارد یعنی نظر مجتهد اعتبار ندارد، آنرا در خیلی از مسائل فقه باید از اعتبار بیندازیم.
مثلا شما در بحث خمس یک سری اختلافتان این است که فائده صدق میکند یا نه. این مجتهد میگوید فائده صدق میکند خمس دارد مجتهد دیگر میگوید فائده صدق نمیکند خمس ندارد. یا در بحث ضمان، در بحث قصاص خیلی از اختلافها سر این است که این مجتهد میگوید این آقا ضامن است چون عرفا صدق میکند او اتلاف کرده مال شما را و لکن مجتهد دیگر میگوید اتلاف صدق نمیکند.
یا مثلا در همین بحث اسکناس بحث این است که آیا صدق میکند اداء الخمس با دادن چک؟ یک چک بکشیم بدهیم به یک سید، صدق میکند اداء کردیم سهم ساداتمان را؟ خب مجتهد میگوید اگر این چک سند است صدق نمیکند. شما میگویید من قبول ندارم نظر شما را، خب نظر کارشناسی او این است که صدق نمیکند به صرف دادن چک در وجه حامل به این سید فقیر که شما خمستان را اداء کردید یا چک بکشید به کسی هدیه بدهید، میگوید صدق نمیکند که قبض دادید تحویل دادید هدیه را به طرف مقابل؛ سند آن را تحویل دادید.
یا در بحث کثرت سفر، خود اینکه در روایت دارد اربعة یتمّون فی سفر کانوا او فی حضر البرید و الاشتغال و الراعی، بعد فرمود لانه عملهم. عملهم را حالا هر چه معنا کنید، لانه شغلهم لانه یتکرر منهم، حالا هر چه معنا کنید. یک فقیه میگوید من به عنوان کارشناس میگویم سه روز در هفته اگر بروی صدق میکند لانه عملهم، یک روز بروی صدق نمیکند. یک فقیه دیگر مثل مرحوم آیت الله تبریزی میفرماید یک روز در هفته هم بروی صدق میکند.
اینها نیاز به دقت نظری دارد که عرف بسیط متوجه نمیشود. اگر عرف میفهمد پس چرا این همه اختلاف دارند بزرگان ما. فرض این است که نیاز به اعمال دقت دارد. و الا این مجتهدی که بارها روی این مسأله فکر کرده باز میبینید که دو نفر با هم اختلاف دارند، هر دو هم مجتهد هستند، هر دو هم در این مسأله میخواهند عرفی نظر بدهند، بعد شما انتظار دارید مردم عادی بطور واضح مطلب را بفهمند؟ شبهات مفهومیه مستنبطه مثل مفهوم غنا یا مفهوم قبض یا مفهوم اداء دین یا مفهوم کثرت سفر، اینها نیاز به اعمال کارشناسی دارد.
ادامه⏬⏬⏬
@Tanbiholomah