💠
#خلاصه درس
#فقه_نظام_خانواده
📆 پنج شنبه ۲۶ مهر
🔻 جلسه3
مقدمه:
🔰بحث در مورد فقه نظام؛ یعنی بحث در مورد مکلفی که ملکف فقه کلان است.
🔸 یک جامعه با اراده مطاع و مطیع شکل میگیرد و تا زمانی که فرمانروا و فرمانبری نباشد جامعهای هم شکل نمیگیرد. معنی فرمانبری و فرمانروا یعنی اراده واحد بر جامعه حاکم است. حال به دلیل اینکه این اراده، واحد شده و یک شخص کلان میشود و احکام مخصوص به خود را دارد. بنابراین وقتی مردم در یک جامعهای به هم پیوند خوردند و یک جامعه شدند تبدیل به یک انسان کلان و بزرگ میشوند و احکام مخصوص به خود را دارند.
🔹نکته:
گاهی یک حکم در مقیاس فرد مستحب است اما اگر این حکم به فقه کلان تبدیل شد یعنی اراده کلان جامعه مدنظر قرار گرفت دیگر واجب میشود.
🔸جایگاه فقه نظام خانواده در فقه:
باید نداست که یک فقه خرد وجود دارد که فقه اراده فرد است و یک فقه کلان که فقه اراده جامعهای است که از حاکمیت واحد برخوردار است. در بین این دو شخصیت -شخصیت فردی و آن شخصیت اجتماعی کلان- یک شخصیت میانهای داریم که شخصیتی است که در خانواده شکل میگیرد.
🔹علت نامگذاری خانواده به بیت:
دلیل اینکه چرا به خانواده بیت میگوییم این است که در قرآن کریم و روایات از خانواده به بیت یا اهلالبیت تعبیر میشود.
🔸زمان شکلگیری یک خانواده:
خانواده وقتی شکل میگیرد که در محیط آن یک اراده، حاکم باشد. اگر در خانواده اراده واحدی حاکم شد یعنی در اینجا حق امر، دستور و حق فرمان دارد و بقیه باید از فرمان او اطاعت کنند و در این صورت یک شخصیت واحد شکل میگیرد.
🔹از نظر اسلام این اراده واحدی که باید این بیت را شکل بدهد آن مردی است که همسر زنِ و پدر فرزندان آن خانواده است. یعنی این اراده واحد متعلق به مرد است. خانم خانواده و بچهها باید از او اطاعت کنند و آنوقت خانواده میشوند.
دلایل وجوب اطاعت از مرد در خانواده:
1. مرد منشأ پیدایش و نقطه آغاز تشکیل خانواده است.
2. مرد عنصر اقوی خانواده و تأمین کننده معاش است.
3. مرد دارای قدرت دفاع و حفاظت و حراست از این خانواده است.
4. علم تدبیر نیازمند قدرت است که این هم در مرد وجود دارد.
🔸نتیجه:
اگر خانوادهای به این شکل عمل کرد در نتیجه آن همه اعضای خانواده شکل واحد پیدا خواهند کرد. لذا در اهل خانواده بودن هم ملاک حاکمیت واحد است و اگر حاکمیت واحد نبود، اعضا هم یکی نخواهند بود. پس در خانواده باید یکی تصیمیم آخر را بگیرد.
🔹خانواده وقتی شکل میگیرد که شخصیت واحدی در خانواده شکل گرفته باشد و در نتیجه آن هم سرنوشت یکی میشود؛ « وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ»(طور: 21).
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki