بسم الله الرحمن الرحیم 🔸رویکرد پسااستعماری در تفسیر شهید سید محمدباقر صدر در قرآن کریم آمده است: «وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ : و از میان اهل كتاب كسی هست كه اگر به او انبانى زر به امانت بسپارى به تو باز خواهد داد، و از ايشان كسی هست كه اگر دينارى به او بسپارى به تو باز نخواهد داد مگر آن‌كه پيوسته بر سر او ايستاده باشى (مواظبش باشى و مالت را از او مطالبه كنى)، اين از آن روست كه می‌گويند: [چون ما اهل كتابيم] رعايت نكردن حقوق غير اهل كتاب بر عهدۀ ما نيست، [و در ضايع كردن حقوق ديگران گناه و عقوبتى نداريم] و اينان [در حالى كه باطل بودن گفتار خود را] مى‌دانند بر خدا دروغ مى‌بندند(آل‌عمران: 75) 🔰این جمله قرآن (ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ) توجه شهید صدر را به خود جلب کرده است چرا که یکی از باورهای کلیدی یهودیان و مسیحیان را برملا می‌کند؛ این باور ‌که آنان غیرخودشان را «امّی» (بی‌سواد) می‌دانند و آنها را به سبب همین بی‌سوادی، فاقد هرگونه حرمت می‌دانند! نه جانشان را محترم می‌دانند و نه مالشان را و نه سرزمینشان را ....!! ✍️شهید صدر درباره این جمله نوشته است: «انسان اروپایی همواره بر این باور است که جهان انسانیت در مرزهای اروپا یا مرزهای غرب به آخر می‌رسد به تعبیر دیگر همان‌گونه یهودیان فقط خودشان را انسان می‌دانند (لَيْسَ عَلَيْنٰا فِي اَلْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ‌) و دیگران را اصلا بشر حساب نمی‌کند، اروپاییان نیز عادت کرده‌اند که فقط اروپا را سرزمین انسان بدانند و غیراروپا را از انسانیت تهی بدانند!» (المدرسة القرآنیة. دار التعارف للمطبوعات، ص 208.) 📚عبارت شهید صدر: الانسان الاوروبي دائما يرى العالم ينتهي حيث تنتهي الساحة الاوروبية أو الساحة الغربية بتعبير أعم كما يعتقد اليهود بأن الانسانية هي كلها في اطارهم لَيْسَ عَلَيْنٰا فِي اَلْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ‌ أولئك ليسوا بشرا، ليسوا أناسا، أولئك أميون، همج، كذلك الانسان الاوروبي اعتاد أن يضع الدنيا كلها في اطار ساحته الاوروبية، في ساحته الغربية، لم يتخلص هذا الرجل من تقاليد هذه النظرة الاوروبية، كما انه لم يتخلص من هيمنة العامل الطبقي الذي لعب دورا في افكار المادية التاريخية. محمد عشایری منفرد ۱۰ رمضان المبارک نجف اشرف