#یادداشت
#جنگِ‌نرمِ‌سخت
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
🔖سرودهای انقلاب‌آفرین
[۱]. پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بدون شک معجزه‌ای الهی بود که به رهبری امام خمینی(رحمة‌الله‌علیه) و حضور پرشور مردم به وقوع پیوست و امید را در دل‌های مظلومان و مستضعفان جهان زنده کرد. عواملی مانند: نفوذ معنوی رهبری، وجود ایمان، اراده و روحیه‌ی شهادت‌طلبی، وحدت کلمه مردم، در پیروزی این انقلاب مؤثر بودند. یکی از عواملی که در افزایش همدلی و شورآفرینی امت، تقویت روحیه استکبارستیزی و پیروزی انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی کرد؛ «سرودهای انقلابی» بود. سرودهایی که خونی تازه در رگ‌های انقلاب اسلامی پمپاژ نموده و حماسه‌آفرینی می‌کرد؛ به‌گونه‌ای که بعد از گذشت سال‌ها همچنان در ذهن مردم ماندگار است.
[۲]. سرودهای انقلابی در طول اوج‌گیری پیروزی و پس از انقلاب اسلامی در ایران برای پشتیبانی از انقلاب و مخالفت با نظام پادشاهی پهلوی ساخته و اجرا شدند. بسیاری از آن‌ها در استودیوهای زیرزمینی، خانگی به شکل آماتور ضبط و بر روی نوار کاست در دسترس عموم قرار می‌گرفتند. سرودهایی مانند «خمینی ای امام»، «آمریکا آمریکا مرگ به نیرنگ تو»، «ایران ایران»، «بهمن خونین جاویدان»، «به لاله در خون خفته»، «بهاران خجسته باد»، «این بانگ آزدی‌ست کز خاوران خیزد» و ... از ماندگارترین سرودها هستند که به یقین می‌توان گفت که در حافظه تاریخی مردم ثبت است.
[۳]. سرود نقش بسزایی در حفظ روحیه حماسی و تحرک‌آفرینی به‌عنوان یک رسانه دارد. سرود «وسیله تبلیغی» بسیار خوبی به‌خصوص برای نوجوانان و جوانان است. سرود و شعر موجب «حركت، نشاط، امید و جهت‌دهى» و ایجاد «یکدلی و اتحاد ملی»، «افزایش انگیزه و مشارکت در روابط و تعاملات اجتماعی» می‌شود. با تکرار و زمزمه کردن سرود بطور همگانی، آرمان‌های انقلاب تکرار شده و با تکرار در شعرخوانیِ دسته‌جمعی و سرود، این اهداف نهادینه می‌گردد. در اسلام و مراسم حج، سرود جمعی «لبیک اللهم لبیک» را داریم که همه حجاج آن را با هدف قرب الهی و با شکوه خاصی همخوانی و تکرار می‌کنند. درباره تأثیر‌گذاری سرود، مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «به نظر من سرود يك نوعى از شعر بسيار پرتأثير است، اثرگذار است. از بسيارى از انواع شعر، شايد بگوييم از همه‌ى انواع شعر اثرگذارى‌اش بيشتر است؛ يعنى گسترش اثرگذارى و سرعت اثرگذارى آن بيشتر است.» (۳۱ خرداد ۱۳۹۵، در دیدار شاعران)
[۴]. سرود «سلام فرمانده» یکی از سرودهای تأثیر‌گذار بود که علاوه بر مضامین بالایی مانند گفتگو با امام زمان(عج)، اهداف والایی را پیش چشم بچه‌ها قرار داده و احساس بزرگی و شخصیت و قهرمان‌پروری را تقویت کرده و با اجرا شدن در اجتماعات بزرگ، روح اتحاد ملی و همدلی را در پیکره جامعه دمید. در جامعه کنونی خلاءهای چنین سرودهایی بسیار احساس می‌شود آیت‌الله خامنه‌ای در موارد متعددی به این نیاز اشاره نموده‌اند.
«يكى از خصوصيّات سرود اين است كه در جامعه فرهنگ‌سازى مي‌كند و سطح هم نمى‌شناسد؛ يعنى از سطوح بالاى معرفتى و علمى و مانند اين‌ها تا سطوح عامّه‌ى مردم همه را با سرعت فرا مي‌گيرد... سرود مثل هواى تازه، مثل هواى بهارى نفوذ مي‌كند؛ هيچ لازم نيست وادار بشوند كسانى كه آن را ترويج كنند، تقريظ بنويسند، شعر بگويند؛ نه، خود سرود وقتى كه خوب تنظيم شد [اثر مي‌كند]. ما اين را امروز كم داريم.» (۳۱ خرداد ۱۳۹۵، در دیدار شاعران) «الان در زمينه [ترانه و سرود] انصافاً ما كم داريم و كم گذاشته‌ايم؛ در زمينه‌ى ترانه و در زمينه‌ى سرود، سرودهاى خوب كم است.» (۹خرداد ۱۳۹۷، دیدار شاعران)
[۵]. راهکار این است که خلاء سرودهای همگانی جدی گرفته شود و مؤسسات هنری و فرهنگی، مدارس و دانشگاه‌ها و... نیازسنجی نمایند و بر اساس مخاطب‌شناسی، شعر، سرود و ترانه‌هایی تولید نموده تا این تولیدات پرمحتوا توسط دانش‌آموزان و دانشجویان و عموم مردم در مکان‌های مختلف زمزمه شوند؛ اگر محتوای جذاب با مضامین عالی توسط نیروهای خودی تولید نشود ترانه‌هایی توسط دشمن تولید می‌گردد که جان و روح جوانان ما را تسخیر خواهد کرد. باید مفاهيم سرود «غنى و برگرفته‌ى از آيات، روايات و مفاهيم عالى» و «مضامين قوى و اسلامى» باشد. در سرود زيبا باید به آهنگِ خوب و ضرب آهنگِ مناسب توجه کرد. سرود يا نشريّه‌هاى صوتى؛ يك كار هنرى است؛ مسائلى وجود دارد كه با شعر، با اجراى هنرى، تأثيری چند برابر پيدا مي‌كند که نباید از آن غافل شد.
✍زهرا حاجی‌حسنی
@enqelabi_nevesht
📌کانال نوشته‌های انقلابی