گناه یعنی چه؟ گناه یعنی افکار و احساسات و کردار و اقداماتی که آدمی در قبالش دچار عذاب می شود. گناه یک تعریف حقوقی اصلاً ندارد گناه حس خیانت به خویشتن است. حس تجاوز به حقی است که در انسان حضور دارد. گناه یعنی قدرنشناسی و خیانت درباره خدا که در آدمی حضور دارد و منشأ حیات و ھستی است. گناه یک فکر یا عملی ضد بودن است، ضد زندگی، ضد عشق. گناه یعنی فکر یا عملی که ضد آن گوھره آدمیت انسان است و لذا انسان تنها موجودی است که می تواند گناه کند و عذاب بکشد. از کتاب حقوق عرفانی فصل حق گناه تألیف استاد علی اکبر خانجانی =================================== با گناهکاران گوش فرا دهید ای اهل دین، چه عالم و چه عامی： آنچه را که شما گناه می نامید من آنرا عذاب می دانم：دزدی، زنا، دروغ، جفا، وقاحت و خشونت. اینان اجتناب ناپذیرند، اینان معلولند. گناهان شما در سر شماست در ذهنیت و شیوه نگرش و قضاوت و برنامه ریزی و آرزوها و باورها. و اعمال نادرست شما محصول جبری این نوع ذهنیت است و شما به هر شیوه ای که بخواهید از بروز آن جلوگیری کنید به ناگاه از درب دگری از شما صادر می شود و رسوایتان می سازد یعنی به جبر شما را بسوی صدق می کشاند و باطنتان را ظاهر می کند. و اما بذرهای گناهان کبیره را در ذهن شما متذکر می شوم： هر آرزویی در ظرف دنیا، اندیشه آزادی، آرزوی به محبوبیت در نزد دیگران، تفسیر ایثارگریهای خویشتن، خود را از سایرین برتر دانستن از هر حیث، وظایف غریزی را در شأن خود ندانستن، به غیر از خود را علت سرنوشت خود دانستن، جدایی و شکست و مرگ و ناداری را ناحق دانستن و بالاخره از تنهائی گریختن. از کتاب "ابّر انسان" استاد علی اکبر خانجانی ص ۱۱ ============================== توبه و ماهیت گناه (توبه از اصل و اساس گناهان از طریق خودشناسی) 1- توبه نردبانی است که از درک اسفل السافلین تا عرش اعلای پروردگار بالا می رود. پس سلسله مراتب رشد و تعالی انسان به سوی حق است. پس توبه را پایانی نیست. چون از پله ای بالا می روی پله قبلی را زیر پا می گذاری و از آن توبه می کنی. پس توبه سنت و کل روش سیر الی الله است. از آنجا که هر عمل و املی از ما هر قدر هم که عالی و خالص باشد باز هم دارای رگ و ریشه های شرک و معصیت و ستم است که بایستی به قدرت نور معرفت نفس آنرا شناخت و از آن توبه نمود. 2- حداقل توبه، توبه از حرامهای مشهور است که در شرع مقدس مذکور است و برای شناخت آن نیازی به معرفت نفس و علم نیست زیرا ادراک فطری بشر و قراردادهای عرفی و شرعی آنرا درک می کند. 3- بدان که گناه بدین دلیل گناه است که وجود آدمی را به غل و زنجیر و تاریکی و ثقل و عذاب تن و روح می اندازد و نهایتاً می کشد و هلاک می سازد. پس گناهان و معاصی ذاتاً و به لحاظ وجودی شر هستند. پس انسان به قدرت عقل و معرفت نفس قادر به درک ماهیت گناه است. 4- قرآن کریم می فرماید که اعمال بشری همان اجر و جزای اویند. پس از طریق اعمال خود می توانیم خیر و شر و حلال و حرام بودن را فهم کنیم و اینکه از طریق خودشناسی منابع باطنی ظهور این اعمال را درک کنیم که در دل و ذهن ما قرار دارند. 5- بنابر این اصل و اساس معاصی و گناهان همان امیال و افکار و احساسات و باورها و عواطف و صفات و خلق و خوی ما هستند که به صورت اعمال و کردار و گفتار بروز می کنند که برخی مفید و عزت بخش و رشد دهنده هستند و برخی عذاب آورند. 6- پس اصل توبه بایستی از سرچشمه معاصی در باطن باشد وگرنه توبه از اعمال فقط ظهور و بروز گناهان را پیچیده تر و ریائی تر می کند. 7- زنا عذاب است، دزدی عذاب است، دروغگوئی عذاب است، ریاکاری عذاب است، نزول خواری عذاب است، فحاشی عذاب است و .... زنا معلول جلوه گری و رعایت نکردن حجاب لباس و نگاه و گفتار و رفتار است. دزدی معلول زیاده خواهی و استکبار است. دروغ و ریا معلول خودبرتربینی و مردم پرستی و اراده به پرستیده شدن است و ... 8- گناهان به لحاظ ماهیت چند نوعند: جاهلانه، مشرکانه، کافرانه، و منافقانه! گناهان جاهلانه مربوط به عرصه قبل از بیداری وجدان و فطرت بشر است که خیر و شر و پاک و ناپاک و درست و نادرست را درک کند. در این باره خداوند می فرماید که هرگاه بخود آمدند و توبه کردند همه گناهان و خطاهای گذشته شان را می بخشد و آثارش را از نفس آنها می زداید. ولی گناهان مشرکانه که در قرآن کریم عذاب آورترین گناهان هستند و اگر پاک شوند بواسطه عذاب پاک می شوند و خداوند این گناهان را ظلم نامیده است مختص اهل دین و ایمان است که گناه خود را توجیه و تقدیس می کنند یعنی به اسم خدا و رسول و دین مرتکب گناه می شوند و در واقع خدا را شریک گناه خود قرار میدهند و لذا به این گناهان فخر هم می کنند. از کتاب مبانی عرفان عملی ص 90 مولف: استاد علی اکبر خانجانی