خطبه‌ی منا؛ تبیین بینش و روش حضرت سیدالشهداء علیه السلام در برابر بنی‌امیه
خطبه امام حسین(ع) در سرزمین منا، که در سال ۵۸ هجری قمری و در ایام حج ایراد شد، به عنوان یک بیانیه اعتراضی علیه حکومت معاویه و انحرافات آن شناخته می‌شود که در حضور جمعی از صحابه، تابعین و دیگر مسلمانان ایراد شده است.
هنگامی‌که امام با همراهی عبدالله بن عباس (پسرعموی پیامبر) و عبدالله بن جعفر (برادرزاده امیرالمومنین) برای حج عازم مکه شدند و به سرزمین منا رسیدند.
حضرت فرمودند: همه کسانی‌که از اصحاب رسول خدا به حج آمده‌اند و افراد صالح و پرهیزکاری هستند، برایم گرد آورید.
نقل شده است بیش از ۷۰۰ نفر آمدند که بیشتر آنها از تابعین و حدود ۲۰۰ نفر از صحابه پیامبر بودند. موسم حج به عنوان یک کنگره بزرگ اسلامی، فرصتی مناسب برای امام بود تا پیام خود را به مسلمانان برسانند.
در این خطبه، سیدالشهداء پس از حمد و ثناء الهی، به بیان ظلم‌ها و ستم‌هایی که معاویه بر ایشان و شیعیان روا داشته است، پرداختند. حضرت از حاضران خواستند که اگر سخنان ایشان را درست می‌دانند، تصدیق کنند و اگر نادرست است، او را تکذیب نمایند.
امام حاضران را سوگند دادند که این سخنان را پس از بازگشت به دیار خود به دیگران منتقل کنند. حضرت علت این سوگند را اینگونه بیان می‌کنند: "چرا که نگرانم اسلامِ امامت از یادها برود و حق و حقیقت از میان رود و مغلوبِ باطل شود اگرچه خداوند نورش را به پایان خواهد رساند هرچند که کافران آن را ناخوش دارند"
محورهای اصلی خطبه:
* تأکید بر حقانیت اهل بیت و خصوصاً مقام امامت؛
امام با تأکید بر اینکه اهل بیت به عنوان الگوهای حقیقی مسلمانان باید مورد پیروی قرار گیرند، بر اهمیت شناخت مقام امامت و ضرورت حمایت از آن تأکید کردند.
* اشاره به فضائل امیرالمومنین علی علیه السلام و تأکید بر مودت دوستی حضرت به عنوان نشانه‌ای از ایمان؛
امام به آیاتی از قرآن که در شأن امیرالمومنین نازل شده، و روایاتی که در فضائل ایشان از پیامبر اعظم نقل شده، اشاره کردند. از جمله این موارد می‌توان به واقعه غدیر خم، حدیث ثقلین، و فتح خیبر اشاره کرد.
* افشاگری علیه انحرافات حکومت اموی
امام با بیان مشکلات جامعه اسلامی تحت حکومت معاویه، برای مسلمانان روشنگری کردند. حضرت در این خطبه به صراحت به ظلم‌ها و فسادهای موجود در حکومت معاویه اشاره کردند و از حاضران خواستند تا نسبت به این انحرافات آگاه شوند.
اهداف خطبه
در پایان خطبه، امام هدف خود را روشن کردند که این اقدام نه برای دستیابی به قدرت یا منافع دنیوی، بلکه برای احیاء دین خدا و کمک به بندگان ستمدیده است.
امام با ایراد این خطبه در موسم حج، سعی داشتند تا مسلمانان را نسبت به انحرافات خلافت آگاه کنند و آنها را به یادآوری مقام اهل بیت دعوت نمایند.
ایشان بر اهمیت انتقال این پیام به دیگران تأکید کردند تا حقایق دینی فراموش نشود. این خطبه تنها یک اعلان نظر سیاسی نبود، بلکه یک فراخوان برای بازگشت به اصول اسلامی و توجه به مقام اهل بیت بود که در واقعه عاشورا به اوج خود رسید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
به‌مناسبت ولادت حضرت سیدالشهداء(ع)
@Fares_ir