🎙فرهنگ پویا: شما فرمودید: «این اقدامات انگلیسی‌ها منجر به پیدایش هندوئیسم شد»، مگر هندوئیسم از قبل وجود نداشت؟ 📙حجت الاسلام حسین عرب: خیر. تا پیش از آن سنت‌های پراکنده‌ای که به آن «سنتنه درمه» می‌گفتند، در میان هندوان رواج داشت. «سنتنه درمه» همان سنت باستانی هندوان است. در آن زمان به هیچ عنوان سخن از دین هندوئیسم نبود. این حرف بنده نیست، «هانس کونگ»، الهی‌دان معروف غربی، در کتاب «ساحت‌های معنوی ادیان جهان» صراحتاً می‌گوید: «ما غربی‌ها بودیم که هندوئیسم را ابداع کردیم.» سامان دادن به این سنت‌های پراکنده در قالب آئینی منسجم که کم کم با عنوان هندوئیسم شهرت یافت، اقدامی کاملاً هوشیارانه بوده است. 📔نتیجه‌ی عملی فعالیت مراکز مطالعاتی استعماری؛ چون «انجمن آسیایی» را در اوایل قرن نوزدهم و با به راه افتادن نهضت‌های اصلاح دینی در هندوئیسم می‌توانید ببینید. از این جریان با عنوان «رنسانس هندویی» و «هندوئیسم مدرن» یاد می‌کنند که نقطه‌ی آغاز آن در تأسیس فرقه‌ای به نام «برهموساماج» در ۱۸۲۸ شکل می‌گیرد. «رام موهان روی»، بنیانگذار این فرقه از خاندان‌هایی است که ارتباط وثیقی با استعمارگران بریتانیایی داشتند و از این طریق به ثروت‌های بادآورده‌ای دست پیدا کردند. 🆔 @farhang_puya