مهرۀ مار
در طبّ قدیم برای حجرالحیّه یا مهرۀ مار خاصیّت پادزهری قائل بودند و میگفتند اگر این مهره را خیس کنند و بر محلّ مارگزیدگی بنهند شفابخش خواهد بود. آنان سوختۀ عقرب را نیز برای علاج عقربگزیدگی مفید میشمردند. در پزشکی جدید هم واکسنها را از ویروسها و باکتریهای تضعیفشده به دست میآورند. براین اساس مبنای دانش واکسنسازی بر گذشتگان ما معلوم بوده است و این البتّه نکتهای است که پزشکی جدید حاضر به اعتراف به آن نیست.
خاقانی که در طبّ دانش گسترده ای دارد بر آن است که مهرۀ مار را فقط به بیمار باید داد و از مصرف بی رویّۀ آن باید پرهیز کرد:
مهرۀ مار بهر مارزدهست
به کسی کز گزند رَست مده
مهرۀ مار یا مهرۀ جاندارو را، چنانکه در ویدیو ملاحظه میفرمایید، از پشت سر برخی مارها به دست میآورند؛ خاقانی:
بهترینجایی به دست بدترینقومی گرو
مهرۀ جاندارو اندر مغز ثعبان دیدهاند
مهرۀ نوش و مهرۀ نوشین و مهرۀ ارقم هم از تعبیراتی است که در دیوان خاقانی به مهرۀ مار اشاره دارد. در فرهنگ عامّه برای مهرۀ مار خاصیتهای جادویی ازجمله ایجاد جذّابیّت و تحبیب قلوب قائل اند.
محمّدرضا ترکی
@faslefaaseleh