✍️
ضرورت تحول در دروس خارج و علوم انسانی
🔸️ میان چینیان مثالی معروف است که میگویند "
اگر کسی را دوست نداری، ماهی برایش بگیر و اگر کسی را دوست داری به او ماهیگیری بیاموز و اگر بسیار دوستش داری به او توربافی بیاموز!" این مَثل با همه سادگیاش، دنیایی از معنا و تعامل و ارتباط را با خود دارد و بیانگر کارآمدی و پاسخ به شبکه نیازهاست.
🔹️ از سویی دیگر، عموم درسهای خارج که اینک در حوزههای علمیه رایج هستند و نیز دروس دانشکده الهیات، علوم انسانی، مدیریت و اقتصاد و حقوق، جز در مواردی نادر به ماهیگیری شباهت دارند تا آموختن. ماهیگیری یا توربافی اشکال در فقدان روش علمی در سیستم آموزشی است.
🩺
برای تربیت پزشک دو سیستم در دنیا وجود دارد:
1. سیستم آموزشی به سبک آلمان
2. سیستم آموزشی به سبک آمریکا
▪️در سیستم آموزشی از نوع آلمان، دانشجو ابتدا تمام واحدهای نظری دوره پزشکی را تمام میکند، آنگاه با دستی پر از نظریهپردازی پزشکی به سراغ بیمار میرود.
▪️اما در سیستم آموزشی از نوع آمریکا، دانشجو با گذراندن هر واحد درسی با همراه استاد خود بر سر بالین بیمار میآید تا عملاً با درد و درمان آشنایی پیدا کند.
✳️
مراکز دانشگاهی در بیشتر دنیا سیستم آموزشی از نوع آمریکا را پذیرفته و به کار بستهاند. به هرحال، هر دو سیستم بر این اصل تکیه دارند که نظریهپردازی صِرف و تکیه شاگرد به صِرف گفتههای استاد، راه به جایی نمیبرد و تا شاگرد به همراه استاد بر بالین بیمار حاضر نشود؛ هرگز فنّ پزشکی را نمیآموزد.
📚 متأسفانه روش جاری در دروس خارج و الهیات که مرحله نهایی فقهپروری، کلام، فلسفه و تفسیر است؛ شاگرد را درمقام عمل به پای آیه، روایت و سند نمیکشاند. بلکه بیشتر نظریهپردازی است که از سوی استاد انجام میپذیرد و شاگرد، گفتههای استاد را مینگارد.
🔻
این نقص بزرگی است که عموم دروس خارج و علوم انسانی به آن مبتلا هستند و نتایج آن هم روشن است! عدهای سالیان متمادی در جلسات درس علوم انسانی و یا درس خارج حاضر میشوند و همه وقت افتخارشان این است که در درس فلان استاد مشهور حاضر شدهاند، اما دانش آنان تنها در محدودهای که استاد بیان داشته و در دفتر ثبت شده است، خلاصه میگردد ولی توانایی پاسخ به شبکه نیازهای مردم و حل مشکلات کشور را ندارند.
✅️
برای حل این معضل لازم است به جای آنکه به نوشته شاگرد و تنظیم آن تکیه شود، به شبکه نیازها، تحقیق همهجانبه و عمیق و تخصصی برای حل نیازها با نظارت استاد تکیه گردد.
✴️ از سویی دیگر، ارائه درس به نحوی که همراه با تحقیق و ارائه نظر استاد باشد،؛ نیازمند آن است که درسهای علوم انسانی، حقوق و درس خارج کلام و فلسفه، حقوق و فقه و اصول و تفسیر
از سبک فعلی خارج و با رویکرد علمی، نیاز محور و مواجهه مستقیم با مشکل مدیریت گردد.
🖋
دکتر محمد جواد حیدری
(عضو هیات علمی گروه فقه و مبانی دانشگاه قم)
••✾•🌿🌺🌿•✾•
کانال فصل حضور استادان و مدیران
بستری برای بیان دیدگاه های اساتید دانشگاه ها و موسسات آموزشی استان قم و برنامه های مدیران
https://eitaa.com/faslehozur