فهرست مدفونان در حرم امام علی(ع)
فهرست مدفونان در حرم امام علی(ع) افرادی هستند که از ابتدای شکل‌گیری حرم امام علی(ع) در فضاهای مختلف حرم دفن شده‌اند. تاریخ دفن در حرم به بیش از ۱۱۰۰ سال و کشف قبر امیرالمؤمنین(ع)، سکونت و تدفین در اطراف حرم بازمی‌گردد.[۱] از سال ۱۴۰۴ق دیگر حکومت بعث عراق اجازه دفن افراد را به جز تعدادی معدود، در حرم نداد و حتی آثار مقبره‌های موجود، از جمله سنگ‌ها و عکس‌های نصب‌شده بر سر قبرها را نیز از بین برد. این اقدام باعث شد شناسایی افراد مدفون در حرم و ارائه آمار دقیقی از آن‌ها به‌صورت جامع، ممکن نباشد. با مراجعه به منابع تاریخی و کتاب‌های رجالی می‌توان آماری از شخصیتهای معروف دفن‌شده در حرم امام علی(ع) را به دست آورد. این افراد طیف‌های مختلفی از شخصیتها را در بردارد که عبارتند از: پیامبران، مراجع و مجتهدان دینی، ادیبان، شاعران، دانشمندان دیگر علوم، پادشاهان، وزیران و دیگر رجال سیاسی، اعیان و تاجران سرشناس.[۲]
نقشه موقعیت قبرها در حرم امام علی(ع)
پیامبران
عالمان و مراجع تقلید
عالمان و مراجع نامدار مدفون و محل دفن آنان در حرم امام علی(ع) به ترتیب سال وفات عبارتند از:
موسی بن جعفر بن طاووس پدر احمد و سید ابن طاووس (متوفی حدود ۶۰۱ق): مدفون در رواق حرم.[۶]
ورام بن ابی فراس حلی (م ۶۰۵ق) جد مادری سید بن طاووس[۷]
سید عبدالکریم بن احمد حلی (۶۴۸-۶۹۳ق)،برادرزاده سید بن طاووس: مدفون در رواق.[۸]
مقبره علامه حلی در حرم امام علی(ع)
علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی(۶۴۸-۷۲۶ق)، مدفون داخل حرم سمت چپ باب الصغیر زیر مناره شمالی.[۹]
محمد بن حسن حلی (۶۸۲-۷۷۱ق) مشهور به فَخْرُ الْمُحَقّقین فرزند علامه حلی: به گزارش برخی منابع وی در ایوان طلا و نزدیک پدرش دفن شده است.[۱۰]
مقبره مقدس اردبیلی در حرم امام علی(ع)
مقدس اردبیلی (م ۹۹۳ق): ایوان طلا، مناره جنوبی.[۱۱]
علی نقی کمرهای فراهانی (ت۱۰۶۰ق): مدفون در ایوان علما.[۱۲]
محمد مهدی نراقی (۱۱۲۸-۱۲۰۹ق)، پدر ملا احمد نراقی و معروف به محقق نراقی، نویسنده جامع السعادات.[۱۳]
ابوعلی حائری (۱۱۵۹-۱۲۱۵ یا ۱۲۱۶ق)، فقیه امامی سدۀ سیزدهم، صاحب کتاب منتهی المقال فی احوال الرجال.[۱۴]
سید محمد جواد عاملی (۱۱۶۰- ۱۲۲۶ق) نویسنده کتاب مفتاح الکرامه:مدفون در حجره شماره ۷.[۱۵]
ملا احمد نراقی (۱۱۸۵ - ۱۲۴۵ق): مدفون در ایوان علماء.
سلیمان بن محمد رفیع تنکابنی (درگذشته حدود۱۲۵۰ق)، حکیم و پزشک شیعی ایرانی قرن سیزدهم.
محمدجعفر استرآبادی معروف به شریعتمدار (۱۱۹۵ یا ۱۱۹۸ق ۱۲۶۳ق): مدفون در ایوان طلا زیر منار شمالی.
سید صدرالدین موسوی عاملی (۱۱۹۳-۱۲۶۴ق) فرزند سید صالح (۱۱۲۲-۱۲۱۷ق) و پدر آقا مجتهد (محمدعلی موسوی عاملی) و سید اسماعیل صدر: مدفون در حجره شماره ۳ حرم امام علی(ع).[۱۶]
محمدعلی موسوی عاملی (۱۲۳۹-۱۲۷۴ق) معروف به آقا مجتهد.
قبر شیخ انصاری در حرم امام علی(ع)
شیخ مرتضی انصاری (۱۲۱۴- ۱۲۸۱ ق)، نویسنده کتاب مکاسب : حجره شماره۱۱.
سید علی بن رضا بحرالعلوم (۱۲۲۴-۱۲۹۸ق) نویسنده کتاب (البرهان القاطع فی شرح المختصر النافع): مدفون در حجره۴۱.[۱۷]
شیخ جعفر شوشتری (۱۲۳۰-۱۳۰۳ق) نویسنده کتاب الخصائص الحسینیه: مدفون در حجره شماره ۵۹.
سید حیدر حلی (۱۲۴۶-۱۳۰۴ق)، شاعر و مرثیه‌سرای شیعی اهل حله، مدفون در رأس ساباط از طرف شمال بین مقبره سید میرزا جعفر قزوینی و شیخ جعفر شوشتری.[۱۸]
میرزا محمد حسن شیرازی (۱۲۳۰ - ۱۳۱۲ق) معروف به میرزای شیرازی و مجدد شیرازی صادر کننده فتوای تحریم تنباکو(م۱۳۱۲ق): مدرسه الغرویة در صحن مطهر.
میرزا حبیب‌الله رشتی (۱۲۳۴-۱۳۱۲ق)، نویسنده کتاب بدایع الافکار: مدفون در حجره شماره ۲۶.[۱۹]
میرزا محمد حسن آشتیانی (۱۲۴۸-۱۳۱۹ق): مسجد بالای سر (رواق غربی)
میرزا حسین نوری (۱۲۵۴-۱۳۲۰ق) معروف به محدث نوری و حاجی نوری، مدفون در ایوان حجره ۱۵.[۲۰]
شیخ محمدهادی تهرانی (۱۲۵۳-۱۳۲۱ق) از فقها و اصولیون شیعه: مدفون در حجره شماره ۹.[۲۱]
فاضل شرابیانی، محمد بن فضل علی شرابیانی (م۱۳۲۲ق): حجره جنب ایوان علماء.
سید عبدالله بهبهانی (۱۲۵۶-۱۳۲۸ق)، از رهبران جنبش مشروطه ایران: حجره شماره۲۹.
محمد کاظم خراسانی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق) معروف به آخوند خراسانی، نویسنده کتاب کفایة الاصول: حجره شماره۲۶.
سید محمدسعید حبوبی (۱۲۶۶ ۱۳۳۳ق) مشهور به حَبّوبی کبیر از رهبران جنبش مردمی سال ۱۹۲۰م ضد استعمار انگلیس: حجره شماره۱۰.
میرزا محمد علی چهاردهی (۱۲۵۲-۱۳۳۴ق) مشهور به مدرس چهاردهی: مدفون در حجره شماره ۱۸.[۲۲]
سید علی تبریزی (۱۲۷۵-۱۳۳۶ق) معروف به سید علی داماد: مدفون در ایوان علما.[۲۳]
سید محمدکاظم طباطبائی یزدی (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق)، نویسنده کتاب عروة الوثقی: حجره شماره۴۷.
فتح‌الله غروی اصفهانی (۱۲۶۶-۱۳۳۹ق) معروف به شیخ الشریعه اصفهانی، رهبر انقلاب استقلال طلبانه عراق: حجره