4. اصلاح نفس
علاوه بر آثاري كه به آن اشاره شد، اين صفت از مهمترين عوامل خود سازي قلمداد ميشود. صفت ناپسند حرص، كه سرچشمه بسياري از رذايل اخلاقي است، با قناعت درمان ميشود.
ريشه كن كردن حرص نقطه آغازي براي آراسته شدن به مكارم اخلاق خواهد بود. بر اين اساس، امير المؤمنين(ع) قناعت را عامل مقابله با حرص شمرده و فرمودهاند: «انتقم من حرصك بالقنوع كما تنقم من عدوّك بالقصاص؛ از حرص خود با قناعت انتقام بگير همان گونه كه از دشمن خود با قصاص انتقام ميگيري».
در جايي ديگر، از قناعت به عنوان بيشترين ياري دهنده فرد در جهت اصلاح نفس ياد كردهاند: «اعون شييء علي صلاح النفس القناعة؛ كمك كارترين عامل بر اصلاح نفس قناعت است».
مسلّم است فردي كه توفيق خودسازي پيدا كرده و از نفس صالحي برخوردار گشته است، از توانايي ايجاد آرامش در جامعه و به حدّاقل رساندن تنشها و ناسازگاريها برخوردار خواهد بود.