🗓 ۲۹ آبان‌ماه سالروز ارتحال استاد الفقهاء، فقیه نَبیل و مقدّس، حضرت آیت‌الله میرزا جواد آقا تبریزی اعلی‌الله‌مقامه‌الشریف را گرامی می‌داریم. 🔰بدین مناسبت بخشی از تقریرات درس خارج فقه ایشان حول حکم غسل و نمازِ بر شهید را می‌آوریم تا که تقدیری از زحمات آن استاد کم‌نظیر و یادی از ایام تلمّذ محضر انورش گردد. 🔸شهیدی که «لَا یُغْسَلُ وَیُصَلِّی عَلَیْهِ وَیُدْفَنُ فِی ثِیَابِهِ؛ غسل داده نمی‌شود و بر او نماز خوانده می‌شود و در لباس خودش دفن می‌گردد» آن شهیدی است که «مَقْتُولٌ فیٖ المَعْرِکَةِ؛ کشته شده در میدان نبرد» باشد. یعنی زهوق (خروج) روحش در معرکه و دار الحرب شده باشد و این مطلب بین اصحاب ما مشهور است و فرقی ندارد که هنگام زهوق روح، مسلمین بالای سرش باشند یا نباشند، چه در مقتولِ فی المعرکة، ادراک مسلمین شرط نیست. 🔹و لکن بعض از اصحابِ امامیه می‌فرمایند: شهید آن است که زهوق روحی از او شده باشد، چه در معرکه و چه در خارج معرکه، نهایت اینکه کسی بالای سرش نباشد. ◻️ در واقع این عدّه ملتزم شده‌اند به اینکه هرکس فی‌سبیل‌الله مقتول گردد، چه در معرکه و چه در خارج معرکه، اگر تنها باشد او «لَا یُغْسَلُ وَلُا یُکْفَنُ بَلْ یُصَلِّی عَلَیْهِ وَیُدْفَنُ بِثِیَابِهِ؛ غسل داده نمی‌شود و کفن نمی‌گردد، بلکه بر او نماز می‌خوانند و در لباس خودش دفن می‌کنند». ✳️ و اما کسی که هنگام جان دادن چه در معرکه، چه خارج از معرکه، هنوز جان نداده بود که مسلمین بالای سرش رسیدند، او را باید بشویند و تغسیل کنند. اما اگر مسلمین وقتی برسند که روح از بدنش جدا شده باشد چه داخل معرکه و چه خارج معرکه حکم این است که «لَا یُغْسَلُ وَلُا یُکْفَنُ؛ غسل داده نمی‌شود و او راکفن نمی‌کنند». در واقع مانحن‌فیه دو قول دارد: 1️⃣ قول اول این است که مراد از شهید «مَنْ زَهَقَتْ رُوحُهُ الطَّاهِرَةِ فِی الْمَعْرِکَةِ؛ کسی که روح پاکش در میدان جنگ خارج شده باشد» است، چه کسی از مسلمین آنجا باشد یا نباشد. و لازمۀ این مطلب این می‌شود که اگر کسی در خارج از معرکه بمیرد، تغسیل و تکفین او واجب است و لو اگر در داخل معرکه زخمی شده باشد. ولی در خارج معرکه جان بسپارد، او را باید تغسیل و تکفین نمود. 2️⃣ قول دوم این است که شهید یعنی کسی که روح از بدنش خارج شود چه در معرکه، چه خارج آن و لکن ملاک این است که مسلمین نزدش نباشند؛ یعنی تنها جان داده یا عند الاعداء جان سپرده باشد. در این صورت است که «یُصَلِّی عَلَیْهِ وَلَا یُغْسَلُ وَلَا یُکْفَنُ بَلْ یُدْفَنُ بِثِیَابِهِ؛ بر او نماز می‌خوانند اما غسل و کفن نمی‌شود، بلکه در لباس خودش دفن می‌گردد». اما اگر قبل از زهوق روح، مسلمین به او برسند، چه داخل معرکه و چه خارج آن و بعد جان بسپارد، پس بر این مبنا باید او را تغسیل و تکفین نمایند. #️⃣ #مفاخر_الشیعه #میرزاجواد_تبریزی #مدافعان_ولایت 📌 فقه ولایت در اینستاگرام: 🔸https://www.instagram.com/feghhevelayat/ تلگرام: 🔹https://t.me/feghhevelayat ایتا: 🆔 @feghhevelayat