💢انسان‌شناسیِ شناختیِ دین 🖋 مینو زمانفر ▪️از نظر انسان‌شناسان شناختی، باورهای دینی به دو دسته‌ی باورهای پایه و باورهای الهیاتی تقسیم می‌شوند. باورهای پایه‌ایْ باورهایی کلی از قبیل باور به وجود ماوراء، غایتمندی عالم و حیات پس از مرگ است که گرایش به این باورها نوعاً در ساختار ذهنی ما وجود دارد و میراث تکاملی نیاکان ماست. اما باورهای الاهیاتی که شبکه‌ای از باورهای جزئی به هم پیوسته است، به مرور و از طریق آموزش صریح و ضمنی کسب می‌شود. بنابراین بخشی از گرایش‌های دینی در ساختار ذهنی انسان و یا در سطح گروه در‌کارند که مزیت‌های انتخابی آن باعث افزایش شانس بقای افراد یا جمعیت‌های دین‌دار می‌شوند. درباره‌ی اینکه دین با چه مکانیسمی انتخاب شده است، نظرات متفاوتی وجود دارد: ۱) گرایش به دین به طور مستقیم انتخاب شده است: برخی از محققان بر این باورند که دین به نحو سخت‌افزاری و ژنتیکی در نوع انسان تعبیه شده است. ژنVMAT2، موسوم به “ژن خدا” اشاره به همین نظریات دارد که ژن استعداد برای معنویت در نظر می‌شود. این دانشمندان بر این باورند که خودِ دینْ مزیت انتخابی دارد؛ دین داشتن باعث می‌شود افراد احساس بهتری داشته باشند و این امرْ تناسب آن‌ها را بهبود می‌بخشد. ۲) محصول جانبی: منظور از گرایش به معنویتْ باور به موجود(ات) ماورایی است (روح یا خدا). از نظر بسیاری از محققان نظیر پاسکال بویر و استفان جی گولد، این ایده‌ها یک محصول جانبی از سیستم‌های ذهنی هستند که به دلایل دیگری تکامل‌ یافته‌اند، نه مستقیما برای دین و مذهب. به عنوان مثال، ما مفهوم “خدا” یا “روح” را به‌خاطر روانشناسی شهودی خود – چیزی که روانشناسان گاهی “نظریه ذهن” می‌نامند – پذیرا می‌شویم. از نظر این گروه از دانشمندان، مفهوم خدا محصول جانبی چند ویژگی انتخاب شده‌ی دیگر است: نظریه ی ذهن (TOM)، تعمیم‌دهی و درک علّیت، و توانایی درک عاملیت. ۳) انتخاب طبیعی در سطح گروه: با اختراع کشاورزی، انسان شکارچی-گردآورْ یکجانشین گشت و انقلاب عصر نوسنگی باعث انفجار جمعیت شد. هرچه گروه‌ها بزرگتر می‌شدند، افرادی که هیچ نوع خویشاوندی با یکدیگر نداشتند در گروه‌های بزرگتری گرد هم آمدند. دینْ ابزار مناسبی بود که افراد غیر‌خویشاوند را با یکدیگر پیوند داد و سپس خدایانِ دارای توصیه‌های اخلاقی نیز توانستند تشریک مساعی و همکاری میان افراد را تسهیل کنند. بنابراین به نظر می‌رسد جوامعی که دین‌دار بوده‌اند، کمتر دچار کشتار درون‌گروهی می‌شدند و بیشتر با یکدیگر تعاون داشته‌اند؛ در نتیجه سازگاری آن‌ها افزایش یافته است. •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #الهیات_فناوری #الهیات_تکنولوژی #علوم_شناختی 🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ 🆔 @Fekrat_Net