🔸#یادداشت | #فروید ✅ تمدن در انقیاد غرائز ✍️ محمد رایجی 🔹 فروید دین را یک پندار می‌داند، در عین حال که معتقد است ممکن است این پندار درست یا غلط باشد؛ برای آن کارکردهایی نیز قائل است. فروید دین را مرتبط با سوپرایگو می‌داند و از نظریه غرایز برای تحلیل دین استفاده می‌کند. یکی از کارهای روشی فروید این است که بین فرد و توده تفاوتی نمی‌گذارد و همان تحلیلی که برای فرد ارائه می‌دهد را به جامعه نیز تعمیم می‌دهد. از طرفی فروید تحلیل خود از دین را در بنیان داروینیستی ارائه می‌دهد و آن را به یک مسئله پیشاتاریخی اثبات نشده متصل می‌کند. او معتقد است اساساً تمدن در انقیاد غرایز شکل می‌گیرد. 🔸 نظریه فروید همان زمان که آن را ارائه کرد، بسیار مورد نقد واقع شد، به همین خاطر نمی‌توان به آن به عنوان یک علم استناد کرد. یالوم تذکر کلیدی در این خصوص دارد که می‌گوید ما در مواجه با مشکلات انسان دانستیم که مسئله انسان این چیزهایی که فروید گفته نیست بلکه مسئله انسان پنج امر اساسی مرگ، اراده، پوچی، خواستن و معنای زندگی است. انسان ایرانی معجونی از انسانیت، ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت است؛ به عبارت دیگر انسان ایرانی یک عقبه ایرانی و انباشت تاریخی دارد. نمی‌توان این انسان را با نگاه فروید قالب زد و نباید تحلیلی را که فروید در بستر اندیشه‌ای خود ارائه داده، عیناً روی انسان ایرانی پیاده کرد. 🔹 یکی از دلایلی که در اسلام روانکاوی وجود ندارد این است که سنت روانکاوی به ماجرای اعتراف در مسیحیت برمی‌گردد، در حالی که در اسلام اعتراف به گناه جزء ممنوعات است. اینکه روانکاوی امروز تا حدودی مشکلات را حل می‌کند، امری پذیرفته شده است اما باید توجه داشت که انسان ایرانی نیز باید بر اساس مبانی خود به سراغ نظام دانش برود و نظام دانش خود را شکل بدهد. 🔸 دین به زندگی معنابخشی می‌کند. در اسلام اولین چیزی که فرد با آن مواجه می‌شود این است که اصول دین تقلیدی نیست. در روایت آمده است که اولین چیزی که خداوند خلق کرد عقل است. اینکه فروید در نفی دین به عملکرد مفسدانه برخی دینداران اشاره می‌کند، یک دلیل علمی نیست. اگر علمی به مسئله دین نگاه شود مشخص می‌شود که دین به معنای حقیقی‌اش انسجام بخش، معنابخش و آرامش‌بخش است و مهمتر از همه اینکه دین دعوت به عقل و تفکر می‌کند. 📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ 📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام