#دیدگاه
💢فقه اختصاصی و فقه تخصصی
✍️حجت‌الاسلام والمسلمین مجید دهقان
فقه اختصاصی که آن را فقه تجزی نیز می‌خوانند، استنباط فقهی را به دلیل گستره ابواب فقه و ضرورت تسلط فقهی، محدود به برخی ابواب می‌کند. در این فقه به موضوعات نو پرداخته می‌شود ولی در چارچوب حکم و موضوع و ذیل اصطلاح مسائل مستحدثه.
شأن فقیه استنباط حکم است و برای "اطلاع" از موضوع اگر مطالعه کتاب‌ها و مقالات کافی نبود به متخصصان مرتبط مراجعه می‌شود که "اساتید موضوع شناس" نام می‌گیرند. این استاد به فقیه مشورت می‌دهد که ماهیت بورس چیست، فقیه نیز در مواردی که حکم لازم است بر اساس اطلاع از موضوع، فتوا می‌دهد.
در این نگاه پدیده‌های جدید تنها از حیث موضوع جدید هستند و در شریعت حکمشان موجود است؛ یا ذیل عمومات یا اصول عملیه. با این نگاه وظیفه فقیه در مواجهه با مسائل مستحدثه "کشف" حکم از این بسته کامل است.
فقه تخصصی اما زاییده نگاه جدیدی به فقه و موضوعات جدید می‌تواند باشد. پدیده‌های نو در زمینه‌ای علمی، فرهنگی و اجتماعی برآمده‌است که متفاوت از فضای سنت با ویژگی‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی آن است. فقیه با "شناخت" علم اقتصاد و ماهیت منابع و ابزارهای مالی و مفاهیم مرتبط، به فقاهت در حوزه اقتصاد می‌پردازد. "کشف" تنها بخشی از پروژه اوست و "بازخوانی" برای فهم اهداف و سیاست‌ها و "طراحی" سازه‌های جدید مراحل دیگر آن است.
اهل تخصص در رشته‌های دیگر نیز همتای فقیه و طرف گفتگوی اویند نه "موضوع‌شناسانی" که برای کبرای استدلال فقیه مقدمه صغروی می‌چینند.
#فقه_تخصصی
🕌گفتمان فقه مضاف حوزه خراسان
🆔 @feqhemozaf_khorasan