💠 #کلام_استاد 💠 #استاد_یزدان_پناه ☑️ عرفان اسلامي از نگاه امام خميني (ره) 💢بخش 8️⃣ 📝 پرسش و پاسخ حضار (بخش 1) ☑️ آيا عدم جدايي دين، فلسفه و عرفان با ناب‌سازي آموزه‌هاي وحياني كه به عنوان يك ضرورت مطرح است، درتعارض نيست؟ ✅ پاسخ: براي ناب‌سازي دين بايد از خود دين كمك بگيريم، مگراين‌گونه نيست؟ اگر دين عقلانيت را برمي‌تابد ما بايد برنتابيم؟ اگر دين راه عقل را باز مي‌گذارد ما بايد راه را باز نگذاريم؟ ما مي‌خواهيم دين را بفهميم و به تعبيري اگر دين گفت كه راه عقل بازاست؛ بلكه گفت كه بايد كار عقلاني را انجام بدهيد و اولياء دين نيز به همين شكل، مثلاً اميرالمؤمنين براي اينكه بگويد كه اين انديشه ديني اينطوري است مي‌فرمايد كه عقل شهادت مي‌دهد كه هر موصوفي غير ازصفت است. حضرت در اين بيان چه مي‌كند؟ يعني مي‌گويد كه عقل حجيت دارد و در عين اينكه حجيت دارد من از آن براي تبيين يك آموزه ديني استفاده مي‌كنم. توصيۀ دين به عقل را كنار بگذاريم يا بايد بپذيريم و بعد بگوييم براي اينكه ناب شود كار عقلي نكنيم؟ ما براي فهم ديني بايد عقل را كنار بگذاريم و بعد فهم ديني داشته باشيم يا اصلاً عقل ضروري بنياد فهم است؟ شما مي‌توانيد عقل ضروري را كنار بگذاريد و بعد بخواهيد بفهميد؟ اگر اصل عدم تناقض را كنار گذاشتيد اصلاً فهم روي نمي‌دهد. گاهي برخي اصل عليت را زير سؤال مي‌برند كه اصلي ضروري است براي اينكه بخواهد متن ديني را حل كند. اينطوري نيست متن ديني اين كار را نمي‌كند، پايۀ فهم، بحث عليت است بايد آن را بدانيد. 🏷 يكي از چيزهايي كه خيلي مهم است و به نظرم بايد فلسفه خواند تا متن ديني را خوب و بدون هيچ تحميلي فهميد اين است كه يك متن ديني، گزاره‌اي دارد كه بايد لوازم عقلي آن گزاره را قبول كرد يا نبايد قبول كرد؟ مثلاً اگر دين گفت كه خداوند سبحان احد است و بعد احد را در متن ديني فهميديم معنايش اين است كه هيچ‌گونه تركيب در او راه ندارد و واضح است شما اين را فهميديد، لوازمش را همه جا بايد نگه داريد يا نبايد نگه داريد؟ چه كسي مي‌تواند نگه دارد؟ كسي كه فضاي عقلي را درك مي‌كند. بنده خيلي‌ها را ديدم كه نمي‌توانند لوازمش را نگه دارند. احد را مي‌گويد؛ اما به سميع، بصير، حيّ، عليم و قدير كه مي‌رسد، مي‌گويد كه اين اسماء تكثر دارد و در خدا نوعي تركيب هست. اين به چه دليل است؟ زيرا كار عقلاني درست نشده است. 🏷بنابراين، متن ديني، گزاره‌هايي دارد كه گزاره‌هاي هستي‌شناختي و ناظربه واقع است. احكام و لوازم واقع را نبايد دست بزنيد و بايد بپذيريد. چه كسي در اين زمينه قوي است؟ كسي كه قدرت فلسفي دارد، مي‌فهمد كه لازمۀ اين حرف چيست. يكي از دلايلي كه باعث شده صدرا از ديگران بسيار جلو افتاده، اين است كه مي‌فهمد لوازم اين متن ديني چيست و طبق اين تحليل مي‌كند. گاهي لوازم يك گزاره را خود متن ديني تصريح مي‌كند؛ مانند آنكه در باب مثال پيشين امام صادق (ع) مي‌فرمايد: «سميع باحدية ذاته و بصير باحدية ذاته» و گاهي نمي‌كند؛ ولي بايد به لوازم آن توجه كرد كه افراد غير ورزيده در كار، متوجه آن نيستند. كسي كه در بحث‌هاي فقه و اصولي كاري نكرده، اگر بگويد كه من مستقيماً مي‌خواهم به روايات استصحاب رجوع كنم و بررسي كنم كه چه مي‌فهمم. مي‌گوييم كه هنوز وقتش نيست و بايد كار اصولي بكني و زحمت تحمل مباحث اصولي را بكشي و سپس لوازم آن را بررسي كني و لوازم حقوقي قانوني اين متن را بفهمي. چرا اینجا با اینکه می گویی هر کسی باید خودش دین را بفهمد اجازه نمي‌دهي؟ بايد درس خوانده باشد و توانايي‌هاي ويژه مي‌خواهد. البته بنده خيلي خلاصه مي‌گويم و هفت نوع بحثي كه ما در كار فهم متن دين، نياز به عقل داريم را در مباحث خارج نهايه عرض كردم. الآن دو تا از آنها را اشاره كردم كه بدانيد. و اصلاً خود دين توصيه به عقل مي‌كند؛ بلكه اگر راه عقل را ببنديد اثبات نبوت چه مي‌شود؟ قبول نبوت چه مي‌شود؟ احتجاجات را بايد چگونه حل كرد؟ خود اهل بيت هم احتجاجاتي را داشتند و سنت اهل بيت اين بوده است. سنت امام رضا،اميرالمؤمنين و امام صادق علیهم السلام و بسياري از ائمه دين همين بوده است. ابن ابي العوجاء مي‌آمد با امام صادق بحث مي‌كرد، بايد اين شيوه را ياد بگيريم و راهش همين كار عقلاني است. گمان نكنيد كه عقلاني، يك عقل جدا است، اين عقل در سنت اسلامي ما آهسته آهسته شكل گرفته و آهسته آهسته خودش را با دين محك زده، تا به اينجا رسيده است. حضرت امام در كتاب آداب الصلاة آورده‌اند كه گمان نكن كه اين فلسفه يوناني است. اصلاً اين‌طور نيست، مطالعه كنيد كه حضرت امام چه توضيحي مي‌دهند. 🔹 همايش «عرفان اسلامي از نگاه امام خميني؛ بنيادها و دستاوردها» 7/3/94 (برگزار کننده: مجمع عالی حکمت شعبه مشهد) —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac