﷽
🔅نقش ریاضیدانان مسلمان در ابداع واژهٔ x در معادلات علم جبر
🔸دانش جبر در خاورمیانه و در دوران طلایی تمدن اسلامی متولد شد. (در حدود سالهای ۷۵۰ تا ۱۲۴۸ بعد از میلاد مسیح).
🔸حالت اولیه این علم، در کارهای محمد بن موسی خوارزمی و کتابش در قرن نهم به اسم کتاب الجبر و المقابله دیده میشود.
🔸در این دوران طلایی، حکمرانی فرهنگ مسلمانان تا شبه جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا، که شامل اسپانیا و آندورا و پرتغال امروز میشود، رسیده بود.
🔸به تازگی در برنامه TED Talk، مدیر موسسه خیریه The Radius Foundation ، آقای تدی مور طبق تبیینی استدلالی، اثبات کرد که استفاده از x، به نحوی که امروز متداول است، به عدم توانایی محققان و دانشپژوهان اسپانیایی در ترجمهٔ بعضی از صداهای عربی مثل شین برمیگردد.
🔸در عربی به فاکتور مجهول «الشیئ» میگویند و در کارهای اولیه ریاضیات بارها این کلمه دیده میشود (مثلا میبینید ۳ ضربدر عامل ناشناخته برابر با ۱۵ است که عامل ناشناخته در اینجا برابر با ۵ است).
🔸اما چون دانشپژوهان اسپانیایی صدایی مناسب شین نداشتند، حرف چ را انتخاب کردند که در یونان قدیم با نماد X نشان داده شده و چی (Chi) خوانده میشود.
🔸این شبیه Xmas که کریسمس خوانده میشود، است؛ چرا که دانشپژوهان در قدیم از حرف چی یا X به عنوان حالت کوتاهشدهٔ کریسمس استفاده میکردند.
🔸دیکشنری وبستر نیز نظریهای شبیه همین ارائه میدهد. کلمه شئ به یونانی Xei ترجمه و بعدها به اختصار x نوشته شد.
🆔
@ghafari_ir