حق همیشه حق سعید احمدی: اگر برخی از صاحبان حق در زمانی مشخص دست به دامن قانون و قضا نشوند، دیگر گوش هیچ دادرسی بدهکار ادعای آن‌ها نیست و به اصطلاح حقوق‌دانان چنین دادخواستی شامل «مرور زمان» شده است. علی‌رغم پاره‌ای تفاوت‌ها و بعضی اختلاف‌ها این یک اصل پذیرفته‎شده در حقوق جهانی است. قانون مجازات اسلامی برخی از جرائم درجه‎ی یک تا هشت را در سبد زمان‎بندی برای منع تعقیب قضایی قرار داده. مثال ساده و پیش‎پا افتاده‎ی آن را درباره‎ی چک‎های برگشتی می‎شود دید. اگر این سند مهم مالی پس از سه سال شاکی نداشته باشد، رفع ‎سوء اثر می‎شود و دارنده‎ی حساب می‎تواند سرش را بالا بگیرد و دوباره برای گرفتن دسته‌چک اقدام کند. اگر نیک و نازک قضاوت کنیم دامنه‎ی موارد حقوقی که مرور زمان آن‌ها را بی‌اعتبار می‌کند هرگز به اندازه‌ی رخ‌دادهای اجتماعی و تاریخی نیستند، چرا که گذر ایام خاک نسیان بر ذهن آدمی می‌پاشد و وقایع داغ و حوادث پرهیاهو را خاموش و سرد می‌کند. گاهی نیز بلایی بر سر سرگذشت ما می‌آورد که آیندگان نه نامی از ما می‌شنوند و نه اثری از ما می‌بینند. گرداب سنگین مرور زمان بسیاری از تکاپوهای بشر را در خود می‌مکد، به ته می‎برد و در لایه‌هایی از فراموشی مطلق گم و گور می‌کند. با این‌همه گاهی خود زمان اصرار دارد برخی از حادثه‌ها را دم به دم از جلو چشم ما بگذراند. به حدی که اگر ما نیز از آن حوادث بگذریم، زمان نمی‌گذرد. گویا زمان در آن حادثه‌ها ایستاده و نه پس می‌رود و نه پیش می‌آید. خبر داغ نخستین روزهای سال شصت و یک هجری قمری چنین است و صدای بمب خبری جنگ یک به صد و بل‌که بیش‌تر دو سپاه سفید و سیاه تاریخ هرگز از بازتاب و تب و تاب نمی‎افتد. تو گویی دست‌هایی پشت پرده‎ی زمان هست که نمی‌گذارد هیچ روز و روزگاری غبار غفلت و خاک فراموشی را بر تربت کربلا غالب کند. خونی که در روز دهم آن سال بر زمین ریخت، تنها حقی است که تحت هیچ شرایطی مشمول مرور زمان نمی‌شود. شاید ملک‌های غصب شده یا اموال به سرقت رفته پس از سال‌ها حق غاصبان و سارقان بشوند. شاید مرور زمان حق نکاح یا مبایعه را فسخ کند. شاید گذر ایام هر معادله‌ای را به هم بریزد؛ اما گذر روزگار تا کنون نخواسته یا نتوانسته سر حق خون خدا با کسی معامله کند. همه‎ی خاک‎ها و خاک‎نشین‎ها طلوعی دارند و غروبی، زندگی و مرگی، آوازی و سکوتی. همه‎ی آنات و لحظات آغازی دارند و انجامی، ایجادی و اعدامی، بود و نبودی؛ لیکن یگانه خاکی که... 🔹ادامـه در شـماره‌ی چـهاردهم حق 🔸سایـت حـق‌دیلی: haghdaily.ir 🔹کانال تلگرام حق: haghdaily@ 🔸حق مــ‌ــعبد عــــاشقان قـلم است https://www.instagram.com/p/CSWcq2ZIU7e/?utm_medium=copy_link