یا علیم 📝 🔰 مساله نشست ششم، در ادامه نشست پنجم، همچنان واکاوی مفهوم پیشرفت در نسبت با واقعیت امروز جمهوری اسلامی است. در نشست پیشین در باب مقوم یا مقومات پیشرفت به بحث پرداختیم و در همین راستا از پیشینه این مفهوم نیز صحبت شد. در این‌باره سه دیدگاه مطرح شد: 🔰 در نگاه اول، پیشرفت تماماً یک مفهوم ابداعی نیست، بلکه تبارش به دوره‌ای از تاریخ غرب باز می‌گردد. با این‌حال در وضعیت امروز ما، به‌عنوان یک واژه‌ی خاص، با هدف عدم هضم‌شدن در مفهوم توسعه و پذیرفتن همه‌ی الزامات آن، به کار رفته و کارکردش بیشتر سیاسی بوده است. در نگاه دوم، پیشرفت ابتدا از وجه سلبی‌اش فهم شده است و ما یک سیر تطوری را در نفی این مفهوم و واقعیت از قبل از انقلاب و آغاز اجرای برنامه‌های توسعه تا امروز طی کرده‌ایم و از این وضعیت که قائل به امکان جمع توسعه با مبانی و آرمان‌های خودمان بودیم، امروز به نفی کامل آن رسیده‌ایم. با این وجود، به جهت ایجابی امروز هنوز در مرحله‌ی ابهام نسبت به این مفهوم قرار داریم. نگاه سوم این است که پیشرفت یک اصطلاح خاص، با پیشینه‌ای در تراث خودمان است. 🔰 هر کدام از سه دیدگاه در نسبت‌گیری با وضعیت امروز، حتماً دلالت‌های خاص خودشان را دارند. اما وجه مشترک این سه دیدگاه، پذیرفتن تمایز بین دو مفهوم "پیشرفت" و "توسعه" است. با قبول این فرض، سوال بعدی این خواهد بود که در نسبت با مصادیق بیرونی چگونه باید این دوگانه را فهم کرد و این دو مفهوم در چه نسبتی با هم، وضعیت امروز را توضیح می‌دهند. 🔰 ما امروز با پدیده‌هایی روبرو هستیم که نیاز به توضیح آن در داریم. چه آن پدیده‌هایی که پیشرفت به معنای عامش فهمیده می‌شود و رشد در بوده است، مثل شاخص توسعه‌ی انسانی، رشد فناوری و جهش‌های علمی، تغییراتی در حوزه‌ی امکانات و رفاه عمومی و ... و چه آن‌هایی که پیشرفت به معنای خاص دانسته می‌شود، مثل رشد معنویت در نمودهایی مثل افزایش شرکت در اعتکاف و ... و هم‌چنین توضیح وضعیت‌هایی که نمی‌توان مدعی پیشرفت یا حداقل جهش در آن‌ها شد، مانند وضعیت‌مان در عدالت اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و ... 🔰 برای توضیح این وضعیت و رسیدن به این ارزیابی که در مجموع حرکت‌ جمهوری اسلامی رو به چه سمتی و با چه سرعتی بوده است، این چالش وجود دارد که ما در نهایت باید در نسبت با شاخص‌های توسعه خودمان را بسنجیم، یا نیاز به وضع شاخص‌های جدیدی داریم؟ و یا آیا راه‌های دیگری وجود دارد؟ و به طور مشخص در مقابل پدیده‌های مثل ساخت موشک، واکسن و فناوری‌هایی از این دست، یا ورزش قهرمانی و ... آن‌ها را به حساب پیشرفت بگذاریم یا خیر؟ مساله اصلی در این نشست نیز بعد از گذر مروری به بحث نشست پنجم و سوالات مطرح شده در آن، بحث از با مصادیقی که بعضا توسعه دانسته می‌شود، در جهت رسیدن به پیشرفت است. @hamazm