♦️حوزه های علمیه و ضرورت تربیت طلابِ اَخفاپژوه حسينعلي رحمتي ✅حوزه هاي علميه در طول تاريخ همواره «شناخت دين»، «تبليغ دين» و «دفاع از دين» را به عنوان وظيفه ذاتي خود تلقي كرده اند. اما، از منظر موضوع «اخلاق فناوري اطلاعات» (اَخفا) موفقيت در ايفاي چنين مسووليت سترگي مستلزم توجه به چند نكته است: 🔘 1. مخاطب دين، انسان است و انسان موجودي است كه حيات فردي و اجتماعي اش همواره با «زمان و مكان»‌ تعريف مي شود. از اين رو هنگام توليد و توزيع پيام ديني براي او بايستي علايق، نيازها، و ادبيات مناسب با شرايط زمانه او، همچنين عوامل موثر در شكل گيري اين موارد را در نظر گرفت. امروزه فضاي مجازي يكي از مهم ترين و موثرترين اين عوامل است. 🔘 2. اخلاق، به عنوان يكي، و بلكه مهم ترين، هدف ترويج آموزه هاي ديني بايد به طور جدي مورد توجه حوزويان و ديگر مبلغان دين قرار گيرد. با توجه به چالش هايي كه انسان عصر فناوري اطلاعات، به عنوان مخاطب امروزي حوزه هاي علميه با آن مواجه است، ضروري است كه «تقويتِ آگاهيِ اخلاقي»‌ و «تعالي شخصيت اخلاقي» همه مرتبطان با فضاي مجازي به عنوان يك هدف بنيادين و داراي اولويت براي حوزه هاي علميه تعريف شود. رسيدن به چنين مقصودي به صِرف حضور طلاب در فضاي مجازي حاصل نمي شود، بلكه، مهم تر از آن، تربيت طلاب محقق در زمينه اخلاق فناوري اطلاعات (اَخفا)، و فعلا با اولويت فضاي مجازي، است. همان گونه که مدیر انجمن مطالعات فضای مجازی حوزه هم به درستی تاکید کرده است، ما امروزه طلاب کنشگر فضای مجازی داریم ولی محقق فضای مجازی نداریم («در فضای مجازی بیش از کنشگر...»). 🔘 3. طلابِ اَخفاپژوه بايستي در چند زمينه به طور تخصصي آموزش ببينند: ماهيت و كاركردهاي فناوري اطلاعات، روش ايده پردازي اخلاقي، روش بهره گيري از آموزه هاي ديني درباره موضوعات نوپديد از قبيل فناوري اطلاعات، و روش پژوهش و نگارش. 🔘 4. براي موفقيت در تريبت چنين طلبه هايي بايستي: اولا، مسوولان و بزرگان حوزه هاي علميه ضرورت چنين كاري را بپذيرند. ثانيا، براي اين كار سياست گذاري، برنامه ريزي و سرمايه گذاري جدي داشته باشند. ثالثا، تربيت اخفاپژوه را به عنوان يك برنامه الزامي، موظفي، درازمدت و مداوم تعريف كنند. رابعا، طلاب علاقه مند را براي ورود به اين عرصه تشويق و پشتيباني كنند. خامسا، از منابع اصيل و اساتيد متخصص استفاده كنند تا از توليد پژوهش هاي سست و بي مايه (كه اغلب موجب وهن دين و مبلغان دين مي شود) پيش گيري شود. 🔘 5. تربيت طلبه هاي اخفاپژوه با توجه به نكاتي كه گفته شد، فوايد و بركات فراوان دارد: نخست، به طور علمي و عملي زنده بودن دين در دنياي امروز و توانمندي آن براي پاسخگويي به نيازهاي زمان و مسائل و موضوعات نوپديد شود. دوم، حوزويان در «تبليغ رسالت الهي» خود توفيق بيشتري به دست آورند، و نه تنها در عرصه انديشه ورزي هاي اخلاقي در داخل كشور، كه در رويدادهاي علمي جهان درباره اخلاق فناوري اطلاعات هم امكان حضور مفيد و موثر را پيدا كنند. سوم، به اخلاقي شدن فضاي مجازي كمك شود، كه اين كار قطعا تاثيرات خود را در فضاي فيزيكي هم نشان خواهد داد. چهارم، براي كنشگري طلاب و ديگر اقشار جامعه در فضاي مجازي، پشتوانه علمي ايجاد شود، و «عمل» با «علم» (و علم با عمل) همراه گردد. پنجم، طلاب با مشاهده كاربردي شدن آموخته هاي نظري شان در حوزه، نسبت به تحصيلات حوزوي خود انگيزه و جديت بيشتري پيدا كنند. 🔘 6. در یادداشت حاضر بیشتر به اصلِ ضرورت توجه حوزه های علمیه به تربیت طلاب اَخفاپژوه پرداخته شد، اما در اين زمينه بایدها و نبایدها و «خوف و رجا»هايي وجود دارد كه باید جداگانه بررسي شود. 24 شهريور 1401 @harahmati