💢 «لایو»ها خبر از تغییر وضع می دهند: 14نکته درباره لایو پسربچه 14 ساله (قسمت اول) ✅در روزهای اخیر انتشار لایو یک پسر چهارده ساله با دختری که در اینستاگرام عمدتا با بدن نمایی به کارهای تبلیغاتی و کسب شهرت می پردازد، خبرساز شده است. بی حیایی دختر و بی پروایی پسربچه در گفت وگو پیرامون مسائل جنسی، تعجب و تاسف مخاطبان را برانگیخته است. انتشار این لایو بار دیگر موضوع چگونگی حضور نوجوانان و جوانان در شبکه های اجتماعی را پررنگ کرد، و هرکس سعی کرد در این زمینه راهکارهایی را ارایه دهد. ✅هرچند تجربه نشان داده این گونه مباحث متاسفانه پس از چند روز، و تا پیدا شدن سوژه بعدی، به فراموشی سپرده می شود، ولی برای کسانی که نمی خواهند در این زمینه دچار سطحی نگری یا غفلت و فراموشی شوند، با نگاه پدیدارشناسانه و آسیب شناسانه به این لایو، نکات زیر بیان می شود: 🔻1. لایو این پسربچه نه اولین نه آخرین مورد از حضور نامناسب نوجوانان در شبکه های اجتماعی است. بخواهیم یا نخواهیم، شبکه های اجتماعی در جامعه امروز ایران (مانند دیگر کشورها) حضوری رو به گسترش دارند و (دست کم به این زودی) قابل حذف شدن نیستند. بنابراین، همه کسانی که دغدغه فضائل و رذائل اخلاقی در این شبکه ها را دارند (از شهروندان عادی مثل پدرومادرها گرفته تا نهادهای حاکمیتی و غیرحاکمیتیِ متصدی تعلیم و تربیت و فرهنگ و دین و اخلاق از قبیل آموزش و پرورش و حوزه های علمیه) نیز بایستی تحقیق و تامل اخلاقی درباره ماهیت این شبکه ها و مناسبات حاکم بر آنها را یک وظیفه کلان و دائمی برای خود تلقی کرده و از کارهای مقطعی بپرهیزند. 🔻2. باید نوجوانان و جوانان را به عنوان بزرگترین و مهم ترین گروه از کاربران شبکه های اجتماعی به رسمیت بشناسیم و چیستی، چرایی، و چگونگی حضور آنها را تحلیل و بررسی کنیم. حضور آنها در این فضا از نظر اخلاقی کارکردی دوگانه دارد: هم به محتوای مفید و مناسب دسترسی دارند و از این شبکه ها برای کارهای خوبی چون تجارت، دانش افزایی و بروز استعدادها و توانمندی های خود استفاده می کنند، هم، کم و بیش به محتوای غیراخلاقی دسترسی دارند و در مواردی هم مرتکب رفتارهای نادرست مثل حضور در لایوهای جنسی می شوند. 🔻3. فضای مجازی امروزه از یک وسیله ارتباطیِ محض یا محلی برای سرگرمی و وقت گذرانی نوجوانان و جوانان خارج، و به یکی از عوامل موثر و هنجارگذار اخلاقی تبدیل شده است. اگر در زمان های گذشته بچه ها رفتارهای درست و نادرست را از افرادِ دارایِ «قُرب مکانی» مثل والدین و بزرگترهای فامیل، روحانی محل یا معلم مدرسه یاد می گرفتند، و اگر در چند دهه اخیر عوامل دیگری چون رادیو و تلویزیون و مطبوعات به آن اضافه شده بود، اما امروزه وضع عوض شده و فضای مجازی با بی معنا یا کم رنگ کردنِ «مکان»، به جمع عوامل پیشین پیوسته و حتی آنها را با چالش های جدی مواجه کرده است. کسی که ابعاد و زوایا و کارکردهای این عامل را به درستی نشناسد نمی تواند با آن مواجهه ای منطقی و موثر داشته باشد. 🔻4. بازتعریفِ «مصادیقِ هنجارهای اخلاقی» و «معیارهای ارزشداوری اخلاقی» یکی از کارکردهای فضای مجازی به عنوان یک منبع هنجارگذار جدیداست (درباره «بازتعریفِ مفاهیم» باید بررسی بیشتری انجام شود). این تعریف جدید ممکن است با آنچه در سنت اخلاقی و فرهنگی ما بوده است بسیار متفاوت، و حتی متضاد، باشد. به عنوان مثال، در همین لایو پسر نوجوان «بچه مثبت بودن» خواهرش را یک ضدارزش می شمارد، باصراحت درباره تمایلات (نادرست) جنسی اش سخن می گوید، و ازاین که دوستانش این سخنان را بشوند ابایی ندارد. این بی پروایی را مقایسه کنید با آنچه در اخلاق اسلامی و فرهنگ سنتی ما به عنوان «حیا و شرم» شناخته می شود. حسینعلی رحمتی 6 دی 1399 ادامه دارد... @harahmati