📌تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت ✍ دکتر علی واعظی، استاد حوزه و دانشگاه معرفت شناسی به عنوان شاخه ایی از فلسفه همواره در تاریخ فلسفه مورد بحث و مناظره فیلسوفان بوده است و هنوز هم مطرح است. منتهی یکی از مباحثی که مطرح است تاثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت می باشد در معرفت شناسی جدید جناب ویلیام جیمز با عنوان اراده معطوف به باور یکسره این نظریه را به عنوان مکتب فلسفی خود پذیرفته است در مکاتب دیگر نیز از عوامل روانی تحت عنوان روان شناسی معرفت و از عوامل اجتماعی بر معرفت که با عنوان روانشناسی معرفت نام برده شده است. در فلسفه اسلامی فلسفه اشراق بیشتر به مباحث روان شناسی معرفت می پردازد و در فلسفه مشا به تاثیر عوامل اجتماعی بر معرفت می پردازد و در این میان فارابی به عنوان فیلسوف فرهنگ به هر دو عامل اشاره می کند در کتاب فصوص الحکم به عوامل روان شناسی در معرفت و در آرای اهل مدینه فاضله به عوامل اجتماعی معرفت می پردازد. علامه طباطبایی به عنوان فیلسوفی در مکتب حکمت متعالیه نیز به عوامل درونی معرفت و بیشتر به عامل گناه بر معرفت می پردازد که ۶۳۸ آیه قران را به عنوان موید این نظریه اعلام می کند گناه چه تاثیری در معرفت دارد؟ بر اساس آیه ختم الله علی قلوبهم مفصل این بحث را ارایه می دهد گناه یا مانع اساسی برای معرفت می شود و معرفت به دست آمده را ضایع می گرداند و یا اینکه در معرفت انسان اعوجاج و انقلاب ایجاد می کند زشت را زیبا و زیبا را زشت انعکاس می دهد و مانع دست یابی انسان به حقیقت می گردد. منتهی نکاتی که در این بحث قابلیت پرداخت را دارد توجه به فرق بین معرفت و علم است . گناه در معرفت انسان موثر است ولی آیا در کسب علوم تجربی هم گناه اثر دارد و باعث ضعف انسان در علم آموزی می شود و یا اینکه گناه در سطح هوشی انسان اثر دارد و در کل آیا گناه در علم حصولی یا در علم حضوری انسان تاثیر گذار است؟ و این نکته ایست که نیازمند ژرف نگری بیشتر فلسفی است تا پاسخ مناسب پیدا کند. #نویسندگان_حوزوی @HOWZAVIAN