🔴
لذات حسی؛ لذات معقول؟!
✍️ علی خسروی
🔻کامجویی آدمیان از «لذات حسی» یا «مادی» چندان در رهن «دانش» و «شناخت» نیست؛ یک کودک بیدانش و حتی حیوانات هم به خودی خود ملتفت خوشطعمی یا بدطعمی یک غذا میشوند!
سعدی در گلستان میگوید: غلامی را دیدم دست و دهن بستهاند، علت را پرسیدم، گفتند: آزادش کنیم صوت خوشی دارد، وقتی میخواند شترهای تشنه به عشق او از آب خوردن باز میمانند و تلف میشوند، و بعد میگوید:
اشتر بهشعر عرب در حالتست و طرب
گــــر در تـو نیست اثر طبــع جانــوری
«طبع جانوری» کانون درک و دریافت لذات حسی و مادی است که در انسان و حیوان مشترک است.
🔻اما جانمایۀ لذات «فرا حسی» یا «معقول» [مثل روزه ماه مبارک] متوقف بر «شناخت» و «دانش» است؛ یعنی برای کامجویی از این لذات، ابتدا باید خیمه در چمنزار «دانش» و «شناخت» زد و اِلا جز زاری و زحمت چیز دیگری ندارد.
به قول مولوی:
این «محبت» هم نتیجه «دانش» است
کـی گـزافـه بـر چنیـن تختـی نشست ؟!
یعنی آدمیان به هر میزان که فروتنی ورزیده، «دانایی» خود را ارتقاء دهند، میزان درکشان از «لذاتبرتر» و «معقول» نیز افزایش مییابد.
🔻از دیگر سو اگر انسانها، هر قدر فراتنی نشان داده، بدمستی کنند و شناختشان از مفاهیم معقولی چون «روزه»، «نماز» و حتی «حجاب» و.. پایین و نازل باشد امکان لذتبریشان نیز کمتر و کمتر و حتی گاه آن عبادت منزجر کننده میشود.
🔻به همین دلیل است که «روزه گریزی» یا «دینگریزی» و یا حتی در مرتبتی بالاتر «دینستیزی» برخی، نشان دهنده روشنفکری یا شجاعت یا جسارت بالای آنان نیست، بلکه نشان بیدانشی و «بیسوادی» و گواه به زمین چسبیدگی آنان است. (اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ_به خاک زمین چسبیدهاید. ۳۸/توبه).
🔻بدین منوال میتوان گفت: تفاوت افراد با یکدیگر به میزان ثروت، قدرت، مدرک و شهرتشان نیست، بلکه به «آگاهیشان» است:
جــان نباشد جـــز خبر در آزمـون
هرکه را افزون خبر جانش فزون
جــان ما از جــــان حیوان بیشتر
ازچه؟ زان رو که فزون دارد خبر
#نویسندگان_حوزوی
@HOWZAVIAN