✅ دو اصل بنیادین علامه مصباح یزدی در تولید علوم انسانی اسلامی 👈 علامه مصباح یزدی عالم فرزانهای بودند که در عرصههای علمی و مدیریتی دستاوردهای درخشانی داشتند و اسوهای شایسته برای فعالان عرصه علم و فرهنگ هستند. در اینجا میخواهم به رویکرد آن استاد عزیز در فرآیند اسلامیسازی علوم انسانی اشاره کنم. بی‌تردید یکی از اصلیترین فعالیتهای استاد فقید ما؛ علامه مصباح، کوشش برای اسلامیسازی علوم انسانی و به عبارت گویاتر، تولید علوم انسانی اسلامی بود. استاد مصباح در این عرصه، بیتردید، پیشتاز و فعال اصلی بود و کارشان در این زمینه الگویی شد برای دیگران و با شروع فعالیتهای ایشان مؤسسات و مراکز دیگری نیز در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی راه‌اندازی شدند؛ اما هیچکدام نه به گستردگی فعالیتهای مرکزی بودند که حضرت استاد راه انداخته بودند و نه به اثرگذاری آن. راهاندازی دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، بخش آموزش مؤسسه در راه حق، بنیاد فرهنگی باقرالعلوم (ع) و بالاخره مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در چارچوب طرح کلی تولید علوم انسانی اسلامی و تربیت و پرورش نیروی انسانی متخصص برای عرصههای نظریهپردازی و تولید علم اسلامی از یک سو و مدیریت و اداره مناصب و مسئولیتهای اجرایی از دیگر سو بوده است. 🔸 برنامه ارائه شده بوسیله استاد مصباح در عرصه تولید علوم انسانی اسلامی، عناصر گوناگونی را شامل میشود؛ اما از میان آنها دوعنصر از اهمیت ویژهای برخوردارند و در درسها وسرفصلهای همه رشتههای علوم انسانی گنجانده شدهاند: فلسفه و معارف قرآن. معمولا در مراکز دیگری که در عرصه تولید علوم انسانی اسلامی فعالند به آنچه که عموم طلاب در حوزههای علمیه از فلسفه و تفسیر قرآن میآموزند بسنده میشود ولی در برنامه ارائه شده استاد مصباح دانشپژوهان همه رشتهها باید افزون بر آنچه که در حوزه خوانده‌اند یک دوره کامل فلسفه و یک دوره کامل معارف قرآن را بیاموزند تا با بینش عمیق عقلانی و فلسفی و آگاهی کامل از آموزه‌های قرآنی، راه پرفراز و فرود تولید علوم انسانی اسلامی را در پیش گیرند. 🔸 هر دانش بیتردید بر مبانی فلسفی و عقلی خاصی تکیه زده است و با هر فلسفهای، علمی همنوا با آن ساخته و پرداخته میشود، از اینرو اگر میخواهیم علم اسلامی تولید کنیم، قبل از هر چیز لازم است مبانی عقلی و فلسفیای را تدارک ببینیم که ما را به تولید علم اسلامی برسانند، چنین هدفی با فلسفه اسلامی تأمین میشود؛ بههمین خاطر آن حکیم ژرفاندیش آموزش فلسفه را شرط شروع کوشش برای تولید علوم اسلامی دانستهاند و یک دوره فلسفه را در برنامه آموزشی همه رشتههای علوم انسانی گنجاندهاند تا بینش و بصیرت عقلانی لازم برای گام برداشتن در این مسیر و اجتناب از دام التقاط و انحراف حاصل گردد. بینش عقلی و فلسفی این امکان را برای انسان فراهم میکند که بتواند با افکار مختلف مواجه شود و گفتگو کند، به تحلیل آنها بپردازد و مبانی و لوازم آنها را استخراج کند و احیانا مغالطات نهفته در آنها را آشکار نماید. هدف از آموزش یک دوره کامل فلسفه حصول چنین بینش عقلیای بود. 🔸 اما مهمتر از بینش عقلی برای تولید علم اسلامی، بینش عمیق، همه جانبه و صائب نسبت به آموزههای اسلامی است. بیمعنا است که کسی بخواهد در راه تولید علم اسلامی گام نهد، اما موضع اسلام را درباره موضوع مورد بحث از سرچشمه اصلی آن، یعنی قرآن، اخذ نکرده باشد. دانشمند نظریهپرداز در عرصه علوم اسلامی لازم است معارف اسلام را از منبع دست اول اسلام دریافته باشد و در متن آن علم بگنجاند. اگر علم «تار» و «پود»ی داشته باشد و «تار»ش از عقل و تجربه بشری باشد «پود»ش باید از وحی اخذ شده باشد تا علمی که تولید میشود علم اسلامی باشد. هدف از آموزش یک دوره کامل معارف قرآن نیل به چنین بصیرت عمیق اسلامی و دینی بود. 🔸 بینش عقلانی و معرفت قرآنی فقط نیاز عرصه تولید علم نیست، نیاز فرهنگ عمومی و سبک زندگی یکایک ما است. چه خوب است که با اقتدا به آن استاد فرزانه در این مسیر گام جدیتری برداریم. 🔸 درود و رحمت بی‌پایان خدا نثار روح بلند و ملکوتی آن عالم ربانی باد. ✍️ حجت الاسلام و المسلمین آقاي دکتر یارعلی کرد فیروزجایی، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم(عليه السلام) 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir