پرسش: شنیده‌ام هرکسی از دنیا برود فشار قبر دارد. آیا این نکته، صحت دارد؟ آیا این عذاب شامل مجاهدان راه خدا هم می‌شود؟ ✍️ پاسخ: 💠 با عرض تسلیت و تبریک به مناسبت شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی (ره)؛ نکاتی تقدیم می‌شود. نکته اول: در منظومه‌ی روایی، کلمه «قبر»، بسیاری از اوقات به معنای عالم برزخ هست و مقصود قبر خاکی نیست. امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «الْقَبْرُ مُنْذُ حِينِ‏ مَوْتِهِ‏ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ»؛ «قبر از لحظه مرگ است تا روز قیامت».(1) نکته دوم: طبق روایت امام صادق علیه‌السلام، بسیاری از افراد، به‌واسطه اعمالشان در دنیا، دچار این نوع از عذاب (فشار قبر) می‌شوند؛ اما مؤمنین و افرادی که در دنیا عامل به دستورات خداوند باشند از این عذاب در امان هستند. لذا در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام روایات متعددی وجود دارد که انجام بعضی از امور باعث کاهش عذاب قبر و بعضی اعمال موجب از بین رفتن فشار قبر می‌شود. شخصی از امام صادق علیه‌السلام پرسید: «آیا کسی از فشار قبر نجات پیدا می‌کند؟»، حضرت در پاسخ فرمودند: «نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْهَا، مَا أَقَلَّ مَنْ يُفْلِتُ‏مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْر»؛ «به خدا پناه می‌بریم از فشار قبر، چه اندازه کم هستند افرادی که از فشار قبر رهایی پیدا می‌کنند.»(2) حضرتشان در پاسخ به سؤال ابو بصیر از فشار قبر فرمودند: «هَيْهَاتَ مَا عَلَى الْمُؤْمِنِينَ مِنْهَا شَيْ‏ء»؛ «هرگز چیزی از فشار قبر بر مؤمنین نیست.»(3) نتیجه اینکه: هرچند فشار قبر یک قانون عمومی و فراگیر هست ولی هستند افرادی که به خاطر ایمان و عمل صالح، از این عذاب در امان هستند. پی‌نوشت: 1. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 242 2. الكافي (ط-دارالحديث)، ج‏5، ص: 583 3. الكافي (ط-دارالحديث)، ج‏5، ص: 344 💎کانال رسمی استاد جواد حیدری💎 •┈┈••✾••┈┈• @javadheidari110